Một phúc trình mới từ Đại học Tiểu bang San Jose (SJSU) cho thấy thực tế đáng kinh ngạc về sự phân hóa giàu nghèo tại Thung lũng Silicon: chỉ chín gia đình hiện đang kiểm soát 15% tổng tài sản của toàn khu vực.
Phúc trình này, có tên là “Chỉ số Nỗi đau Thung lũng Silicon” năm 2025, được Viện Nhân quyền của trường SJSU công bố hàng năm kể từ năm 2020. Mục tiêu của phúc trình là định lượng những “bất bình đẳng có hệ thống” và đo lường “nỗi đau” như là “sự khổ sở hoặc đau đớn của cá nhân và cộng đồng.”
Các con số trong phúc trình năm nay đã vẽ nên một bức tranh tương phản sâu sắc. Theo đó, sự phân hóa giàu nghèo ở Thung lũng Silicon trong thập kỷ qua đã gia tăng với tốc độ gấp đôi so với toàn thể Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.
Chín gia đình giàu có nhất trong thung lũng kiểm soát một khối tài sản trị giá 683.2 tỷ Mỹ kim, tăng 136 tỷ Mỹ kim chỉ trong vòng một năm qua. Cùng lúc đó, có tới 110,000 gia đình khác gần như không có hoặc không có tài sản gì.
Chi phí sinh hoạt cũng leo thang. Một người thuê nhà cần phải có lợi tức lên đến 136,532 Mỹ kim mỗi năm mới đủ khả năng thuê một căn nhà, mức cao nhất trên toàn quốc. Phúc trình xếp hạng San Jose là thành phố đứng thứ tư trên thế giới có giá nhà ở “cao đến không thể chi trả nổi,” chỉ sau Hồng Kông, Sydney và Vancouver. Mặc dù vậy, không có thành phố nào ở Thung lũng Silicon tăng mức lương tối thiểu trong ba năm qua. Vấn đề nhà ở trở nên nghiêm trọng khi 54,582 gia đình có lợi tức thấp tại San Jose không thể tìm được một ngôi nhà với giá cả phải chăng, và tình trạng vô gia cư đã tăng 8.2% so với năm 2023.
Sự bất bình đẳng về sắc tộc cũng là một vấn đề lớn. Các nhà nghiên cứu lấy cảm hứng từ “Chỉ số Nỗi đau Katrina,” vốn được tạo ra để nói lên sự bất công mà cư dân New Orleans phải gánh chịu sau trận bão Katrina. Phúc trình cho thấy một công nhân gốc Tây Ban Nha ở San Jose, Sunnyvale và Santa Clara chỉ kiếm được 33 xu cho mỗi 1 Mỹ kim mà một đồng nghiệp da trắng kiếm được. Dù các cổ đông đã cam kết về sự đa dạng và hòa nhập, chỉ có 3% nhân viên làm việc trong ngành nghiên cứu và phát triển tại công ty Apple là người da đen.
An ninh cộng đồng cũng là một mối lo ngại. Trong năm 2024, văn phòng cảnh sát trưởng Quận Santa Clara ghi nhận 10 trường hợp tử vong trong khi bị cảnh sát giam giữ, con số cao nhất trong hai thập kỷ. Thành phố San Jose cũng ghi nhận năm vụ nổ súng liên quan đến cảnh sát, tăng ba vụ so với năm 2023.
Tuy nhiên, phúc trình cũng ghi nhận một vài cải thiện trong khu vực, bao gồm việc giảm số vụ cảnh sát dùng vũ lực ở San Jose, sự mở rộng các dịch vụ ngăn ngừa tình trạng vô gia cư và các chương trình bền vững về môi trường.
Nguồn: The Guardian
