Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta từng trải qua cảm giác thức dậy buổi sáng mà chẳng hề thấy đói bụng, thậm chí còn có chút khó chịu khi nghĩ đến việc phải ăn gì đó.
Chúng ta thường nghe nói bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày, cung cấp năng lượng cho một ngày dài hoạt động, giúp cải thiện sự tập trung và khởi động quá trình trao đổi chất. Thế nhưng, theo Hiệp hội Chuyên gia Dinh dưỡng Vương quốc Anh, chỉ khoảng hai phần ba người Anh ăn sáng, còn lại thì bỏ qua vì không cảm thấy ngon miệng. Vậy, liệu việc thiếu cảm giác thèm ăn vào buổi sáng có đáng để chúng ta bận tâm, hay đó chỉ đơn thuần là do cơ địa mỗi người mỗi khác? Cơ thể chúng ta đang cố gắng nhắn gửi điều gì qua tín hiệu này?
Quả thật, việc không muốn ăn ngay khi vừa mở mắt tỉnh dậy không phải là chuyện hiếm. Không phải ai trong chúng ta cũng là “người của buổi sáng”. Mức độ đói vào buổi sáng của mỗi người phụ thuộc vào nhiều yếu tố: chúng ta đã ăn gì và ăn vào lúc nào tối hôm trước, sự dao động của các loại nội tiết tố trong cơ thể, và cả cấu tạo sinh học riêng biệt của từng cá nhân.
Bà Natalie Burrows, một nhà trị liệu dinh dưỡng và huấn luyện viên sức khỏe y học chức năng, giải thích rằng: “Việc mọi người cảm thấy đói vào bữa sáng hay không là tùy thuộc vào cá nhân, nhưng có thể có những xu hướng nhất định trong các nhóm nhân khẩu học và kinh tế xã hội cụ thể.”
Ví dụ, những người có thói quen ăn tối muộn, như trong một số nền văn hóa Địa Trung Hải chẳng hạn, thường có xu hướng ăn sáng nhẹ hơn hoặc muộn hơn. Điều này càng rõ rệt hơn nếu bữa tối của họ giàu đạm hoặc chất béo. Vì sao vậy? Bởi lẽ, những đại dưỡng chất này có thể làm chậm quá trình tiêu hóa thức ăn trong dạ dày, khiến chúng ta cảm thấy no lâu hơn và kết quả là ít cảm thấy đói hơn vào sáng hôm sau.
Nhưng ngoài lý do đó ra, còn những yếu tố nào khác có thể khiến chúng ta chán ăn vào buổi sáng? Các chuyên gia đã chỉ ra một vài nguyên nhân đáng chú ý.
Căng thẳng kinh niên – Kẻ thù giấu mặt
Một trong những lý do chính mà các chuyên gia tin rằng khiến chúng ta không cảm thấy đói vào buổi sáng lại liên quan mật thiết đến lối sống hiện đại: đó chính là căng thẳng. Bà Cara Rose, một nhà trị liệu dinh dưỡng, cho rằng: “Thức dậy mà không có cảm giác thèm ăn có thể đồng nghĩa với việc bạn đang hoạt động dựa trên cortisol, một loại nội tiết tố căng thẳng.” Khi chúng ta ngủ, cơ thể trải qua một giai đoạn ‘nhịn ăn’ qua đêm, lúc này cơ thể phải sử dụng nguồn glucose dự trữ trong gan để duy trì sự quân bình đường huyết. Nguồn dự trữ này chỉ đủ dùng trong khoảng tám tiếng. Một khi cạn kiệt, tuyến thượng thận của chúng ta sẽ giải phóng các nội tiết tố như cortisol để giúp điều chỉnh đường huyết (bằng cách phân giải cơ bắp) nhằm duy trì hoạt động.
Bà Burrows cũng đồng tình: “Căng thẳng có thể trì hoãn hoặc làm giảm các nội tiết tố gây cảm giác thèm ăn, đặc biệt nếu đó là căng thẳng kinh niên.” Cortisol giúp chúng ta tỉnh táo và bắt đầu ngày mới, nhưng oái oăm thay, căng thẳng kéo dài (khi cơ thể phải sản xuất cortisol ở mức cao trong một thời gian dài) lại có thể dẫn đến giảm sản xuất cortisol vào buổi sáng. Chính điều này tác động tiêu cực đến cảm giác thèm ăn và mức năng lượng của chúng ta, khiến chúng ta chẳng buồn ăn uống gì.
Ảnh hưởng từ nội tiết tố giấc ngủ
Một nguyên nhân khác khiến chúng ta không màng đến bữa sáng có thể là do nồng độ melatonin – nội tiết tố giấc ngủ của chúng ta – vẫn còn ở mức cao trong một khoảng thời gian dài hơn sau khi thức dậy. Bà Burrows giải thích rằng melatonin và cortisol hoạt động theo một “ca làm việc” đối nghịch nhau. Khi chúng ta thức dậy, có thể mất một hoặc hai giờ để melatonin giảm xuống mức đủ thấp để việc ăn uống trở nên dễ chịu.
Quý vị có bao giờ cảm thấy buồn nôn khi uống một ly nước ngay sau khi vừa ngủ dậy không? Thủ phạm chính là melatonin đấy. Bà Burrows nói rõ hơn: “Nếu bạn từng uống một ly nước ngay khi thức dậy và cảm thấy buồn nôn, đó là vì cơ thể bạn vẫn đang trong quá trình chuyển đổi từ trạng thái melatonin chiếm ưu thế sang cortisol chiếm ưu thế và thực sự tỉnh táo.” Đây có thể là một phần của chu kỳ ngủ-thức tự nhiên, nhưng cũng có thể là do mức độ căng thẳng cao.
Không đói buổi sáng: Liệu có thực sự là vấn đề?
Vậy, việc không cảm thấy đói vào buổi sáng có thực sự là một vấn đề đáng quan ngại? Câu trả lời, thưa quý vị, không hoàn toàn đơn giản là có hoặc không. Miễn là chúng ta bổ sung đủ dưỡng chất cho cơ thể trong suốt cả ngày, thì việc này không nhất thiết phải là điều xấu. Tuy nhiên, có những khía cạnh khác mà chúng ta cần xem xét.
Bà Burrows đặt ra một câu hỏi rất đáng suy ngẫm: “Tại sao bạn lại không đói bụng trong vòng hai giờ đầu sau khi thức giấc?” Nếu đó là vì quý vị đang dùng cà phê để “đánh lừa” cơn đói, thì đây không phải là một khởi đầu tốt đẹp cho ngày mới. Cần phải hiểu rằng, caffeine không cung cấp năng lượng cho các tế bào trong cơ thể chúng ta; caffeine gây kích thích thần kinh trong não, từ đó kích thích tuyến thượng thận giải phóng adrenaline – tạo ra một cảm giác tăng lực giả tạo. Bà Burrows đề nghị không nên uống caffeine cho đến sau khi đã ăn sáng để hỗ trợ việc điều tiết adrenaline và cortisol một cách thích hợp.
Bà tiếp tục: “Nếu vấn đề nằm ở thời gian, ví dụ như bạn quá vội vã ra khỏi nhà mà không có thời gian để ăn, hoặc bạn cảm thấy vẫn còn quá buồn ngủ cho đến tận trưa, thì việc tập trung vào nhịp điệu sinh học có thể hữu ích. Hãy cố gắng tiếp xúc với ánh sáng ban ngày trong vòng 30 phút sau khi thức dậy và điều chỉnh thói quen sinh hoạt vào ban đêm để bảo đảm ngủ đủ giấc.”
Và nếu quý vị đang phải dùng thuốc, việc bỏ bữa sáng càng cần phải được cân nhắc cẩn thận. Bà Burrows cảnh báo: “Tránh ăn sáng có thể trở thành vấn đề nếu bạn cần phải uống thuốc vào buổi sáng sớm mà loại thuốc đó yêu cầu phải ăn kèm với thức ăn.” Việc trì hoãn ăn uống cũng có thể góp phần làm cho việc kiểm soát đường huyết kém hiệu quả hơn trong ngày.
Làm thế nào để kích thích vị giác buổi sáng?
Nếu quý vị thường xuyên không cảm thấy đói vào buổi sáng và muốn cải thiện tình hình, các chuyên gia có một vài đề nghị:
- Ăn một chút gì đó: Theo Hiệp hội Dinh dưỡng Anh (BDA), không có thời điểm đúng hay sai để ăn sáng, miễn là bạn cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Các chuyên gia cũng đồng ý rằng việc thiếu cảm giác thèm ăn vào buổi sáng là điều không hiếm gặp. Tuy nhiên, nếu sau khi tắm rửa và chuẩn bị sẵn sàng cho ngày mới mà bạn vẫn không thấy đói, hãy cân nhắc việc ăn một món ăn nhẹ giàu dinh dưỡng để “khởi động” vị giác của mình. Lý tưởng nhất là trong vòng 90 phút sau khi thức dậy, theo lời khuyên của bà Rose.
- Kiểm soát mức độ căng thẳng: Nếu bạn cho rằng căng thẳng là nguyên nhân gốc rễ, hoặc nếu bạn cảm thấy quá buồn nôn để ăn, bà Rose gợi ý bắt đầu ngày mới bằng một ly nước ấm với vài lát gừng tươi và chanh để kích thích chức năng gan. Bà Burrows cũng khuyên: “Nếu căng thẳng là một phần của vấn đề và là một yếu tố góp phần có khả năng cao, thì điều quan trọng là phải tìm cách kiểm soát căng thẳng và hỗ trợ cơ thể thư giãn.” Bắt đầu bằng một bữa sáng nhỏ (và tạm hoãn ly cà phê) cùng với việc thực hiện những bước nhỏ để tái quân bình hệ thần kinh của cơ thể có thể giúp cảm giác thèm ăn buổi sáng của bạn quay trở lại.
- Hít thở sâu: Bà Rose ủng hộ việc dành một chút thời gian cho sự tĩnh tâm buổi sáng để khởi đầu ngày mới. “Hãy dành một phút để thực hiện vài vòng hít thở hộp (hít vào trong bốn giây, giữ hơi trong bốn giây, thở ra trong bốn giây và giữ hơi lần nữa trong bốn giây). Điều này sẽ giúp điều chỉnh cortisol và đưa bạn ra khỏi trạng thái ‘chiến đấu hay bỏ chạy’,” bà đề nghị.
Điều quan trọng cần lưu ý là các yếu tố khác cũng có thể đóng vai trò, từ một số loại thuốc nhất định cho đến tình trạng mang thai. Hãy tìm kiếm sự tư vấn y tế nếu tình trạng chán ăn của bạn kéo dài cả ngày hoặc nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào.
Tóm lại, việc không cảm thấy đói vào buổi sáng là một trải nghiệm không hề hiếm gặp và có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ thói quen sinh hoạt, yếu tố tâm lý như căng thẳng, cho đến sự điều tiết tự nhiên của các nội tiết tố trong cơ thể. Điều quan trọng là chúng ta cần lắng nghe cơ thể mình, tìm hiểu những tín hiệu mà nó gửi đến và có những điều chỉnh phù hợp để duy trì một lối sống khỏe mạnh và quân bình. Đôi khi, một thay đổi nhỏ trong thói quen hàng ngày cũng có thể mang lại những hiệu quả đáng ngạc nhiên cho sức khỏe và tinh thần của chúng ta.
Nguồn: https://www.healthline.com/nutrition/why-am-i-not-hungry-in-the-morning#hormone-levels-fluctuate
