Tiểu bang California sắp trở thành nơi đầu tiên tại Bắc Mỹ khai triển trí tuệ nhân tạo (AI) để giải quyết tình trạng mất điện. Cơ quan Điều hành Hệ thống Độc lập của California, gọi tắt là CAISO, chuẩn bị công bố một thỏa thuận thí điểm sử dụng một nhu liệu AI mới có tên là Genie.
Ông Gopakumar Gopinathan, cố vấn cao cấp tại CAISO, cho biết: “Chúng tôi muốn tối tân hóa các hoạt động lưới điện của mình. Điều này hoàn toàn phù hợp với mục tiêu đó.” Ông nói thêm rằng tuy AI đang biến đổi nhiều kỹ nghệ khác, nhưng nó vẫn chưa được áp dụng rộng rãi trong ngành điện.
Từ thủ công đến tự động
Ít ai ngờ rằng việc quản trị hệ thống điện cho một tiểu bang tối tân như California lại có phần thủ công. Hiện tại, các kỹ sư của CAISO phải đọc qua các bản tường trình về các sự kiện, tìm kiếm những điểm chính liên quan đến việc bảo trì, sau đó nhập từng mục vào hệ thống để tính toán ảnh hưởng của một đường dây hay máy biến thế bị hỏng.
Ông Abhimanyu Thakur, phó chủ tịch của công ty dịch vụ năng lượng OATI, giải thích về sự thiếu hiệu quả này: “Ngay cả khi bạn chỉ mất chưa đầy một phút để xem xét một vụ, khi nhân nó lên 200 hoặc 300 vụ, thời gian sẽ cộng lại rất nhiều.”
Nhu liệu Genie sẽ thay đổi hoàn toàn tiến trình này. Nó sử dụng AI tạo sinh để tự động phân tích các bản thưa trình, xác định các thông tin quan trọng và thực hiện các phân tích theo thời gian thực. Việc này có tiềm năng cho phép hệ thống tự đưa ra các quyết định then chốt, tương tự như việc chuyển từ cảnh sát điều khiển giao thông sang hệ thống đèn tín hiệu thông minh được trang bị cảm biến.
Một thay đổi lớn cho ngành điện
Cuộc thử nghiệm này đánh dấu một sự thay đổi đáng nhớ. Hầu hết các nhà điều hành lưới điện vẫn đang sử dụng các hệ thống đã có “từ nhiều thập niên.” Các công cụ AI mới có khả năng thu thập dữ kiện từ nhiều ban ngành khác nhau để tiến hành phân tích phức tạp hơn, điều này rất hữu ích cho các nhà điều hành.
Năm ngoái, một bản tường trình của Bộ Năng lượng đã nhận thấy AI có tiềm năng đẩy nhanh các nghiên cứu về công suất lưới điện, cải thiện dự báo thời tiết để ước tính sản lượng điện gió và mặt trời, và tối ưu hóa việc quy hoạch mạng lưới sạc xe điện.
Các hệ thống lưới điện lớn khác cũng đang đi theo xu hướng này. PJM Interconnection, hệ thống lưới điện lớn nhất quốc gia, đã hợp tác với Google để cải thiện quy hoạch khu vực. Hệ thống ERCOT của Texas cũng đang xem xét áp dụng kỹ thuật tương tự như CAISO.
Nhìn sang Úc, ta có thể thấy một ví dụ về tương lai. Tại tiểu bang New South Wales, nơi các cảm biến (sensors) lưới điện và kỹ thuật thông minh được khai triển rộng rãi hơn, nhu liệu AI đã có thể dự đoán sản lượng và dòng điện từ các tấm pin mặt trời trên mái nhà, đồng thời tự động điều chỉnh lượng điện được đưa vào lưới.
Cơ hội cho tương lai
Lâu nay, cuộc thảo luận về AI và năng lượng phần lớn tập trung vào nhu cầu điện khổng lồ của các trung tâm dữ kiện AI. Charles Hua, đồng tác giả của một trong các bản tường trình của Bộ Năng lượng, nhận xét: “Chúng ta đã nói nhiều về những gì lưới điện có thể làm cho AI và không nhiều về những gì AI có thể làm cho lưới điện.” Ông tin rằng có một cơ hội to lớn để dùng AI hiệu quả nhằm tạo ra một lưới điện vững chắc, tối tân và kiên cường hơn.
Về phía CAISO, ông Gopinathan vẫn giữ thái độ lạc quan một cách thận trọng. Ông cho biết hiện tại, nhu liệu Genie chỉ giới hạn trong hệ thống quản trị sự kiện của họ. Tuy nhiên, ông nói thêm: “Đây là một bước đầu tiên cho việc tự động hóa lớn hơn. Tôi thấy một thế giới nơi các tác nhân AI có thể làm được nhiều hơn thế nữa.”
Nguồn: MIT Technology Review
