CHU TẤT TIẾN
Từ hơn ba năm nay, tin tức về cuộc chiến Ukraine, mà Ukraine gọi là “cuộc chiến bảo vệ Tổ Quốc” còn Nga thì đặt tên cho cuộc chiến này là “Một cuộc hành quân đặc biệt” (A Special Military Operation), tràn ngập trên các phương tiện truyền thông quốc tế.
Các thông tín viên quốc tế đổ xô vào Ukraine, tới những miền sát ranh giới Ukraine và Nga để cung cấp tin tức nóng hổi cho thế giới. Nhiều phóng viên đã tử nạn trong khi săn tin. Các phóng viên thuộc đủ mọi quốc tịch: Mỹ, Ukraine, Pháp, Ý, Lithuania, và Irish, đã hy sinh trong những bản tin mà chúng tôi tóm lược sau đây:
Tình hình quân sự
Thiệt hại về phía Nga
Khi khởi đầu cuộc chiến xâm lăng Ukraine, thì Putin đã tin chắc chắn rằng với lực lượng xe tăng, thiết giáp hùng hậu của Nga áp đảo số vũ khí thô sơ của Ukraine, sẽ chỉ cần chừng một tuần lễ là chiếm hết Ukraine, nên Putin không để ý đến địa hình của Ukraine gồm nhiều vùng đất lầy, cũng như không lường được tinh thần chiến đấu dũng cảm của dân quân Ukraine, những người từng chiến đấu trong khối Liên Xô khi trước, nên đã sa lầy và thiệt hại nặng.
Trong tuần lễ đầu tiên, vì không chuẩn bị đầy đủ, nên Ukraine đã bị quân Nga ào ào tiến vào chiếm một số đất đai, nhưng chỉ sau vài ngày, quân đội nước này đã dùng chiến tranh du kích, tấn công ngang sườn đoàn xe tăng Nga, làm các thiết giáp xa nằm ngổn ngang trên đường tiến quân, chặn lối đi tiếp tế của quân Nga. Từ đó, dân quân Ukraine, với sự viện trợ vũ khí của Mỹ và của Châu Âu, đã từng bước tiêu hao đạo quân xâm lăng này.
Theo báo cáo ngày 31/7/2025 của Tổng Tham Mưu Trưởng Quân đội Ukraine thì phía Nga thiệt hại rất nặng. Từ ngày bắt đầu xâm lăng Ukraine ngày 24/2/2022 cho tới ngày 16/7/2025, Nga đã thiệt hại 1,037,460 quân lính (vừa lính chính quy, vừa lính đánh thuê). Nội trong ngày 30/7/2025, 1170 lính Nga đã tử trận vì các cuộc không kích của drone, đại pháo, hỏa tiễn của Ukraine. Trung bình một ngày 1,080 lính Nga bị giết, trung bình một tháng là 32,000. Vì số lính chết quá nhiều, nên tinh thần binh sĩ Nga suy sụp nặng, có khi cả tiểu đoàn hơn 500 người bỏ trốn, còn đào ngũ nhỏ lẻ thì không thể đếm.
Về phía chiến cụ, cũng báo cáo trên cho biết, Nga đã thiệt mất: 11.028 xe tăng, 22, 995 xe bọc thép, 30,395 hệ thống đại pháo, 1,440 hệ thống phóng hỏa tiễn, 1,196 hệ thống phòng không, 421 phi cơ tấn công, 340 trực thăng, 46,164 drones tấn công, 3,491 hỏa tiễn tầm xa, 25 tàu thuyền các loại, 1 tiềm thủy đỉnh, 55,229 xe chuyên chở lính và xe chở xăng, và 3,932 chiến cụ đặc biệt.
Theo báo tiếng Nga, “Бонус від Мінфіну,” thì con số thiệt hại của quân đội xâm lăng cũng không khác xa báo cáo của Tướng Tư Lệnh Ukraine, cũng như của BBC: 11,129 xe tăng, 23,164 xe bọc thép, 31,858 hệ thống đại pháo, 1210 hệ thống phòng không, 422 máy bay, 340 trực thăng, 52,935 Drones, 3598 hỏa tiễn tầm xa, 28 tàu thuyền, 1 tiềm thủy đỉnh, 59,512 xe chuyên chở, và 3944 khí cụ đặc biệt.
So sánh hai báo cáo trên, một của Ukraine và một của Nga thì con số thiệt hại của Nga quả là lớn và Ukraine đã thông tin gần như chính xác, chỉ sai sót vài con số.
Theo các nguồn tin kể trên, sự thiệt hại nặng nhất của đạo quân Nga là sau khi Mỹ và Châu Âu đồng ý cho Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa, thì trong tháng Tám, nội trong ngày 15 đến ngày 19/8, Nga đã bị nổ tung một trung tâm chứa vũ khí ở Bilokurakyne, Luhansk, hai căn cứ quan trọng dọc theo đường thiết lộ cung cấp vũ khí, đạn dược cho tuyến đầu. Một chiếc tàu chuyên chở vũ khí của Nga tại Port Olya ở Astrakhan, dài 400 foot, chở 5,000 tấn những chiếc Drone chế tạo bởi Iran và đạn được đủ loại cũng banh xác. Hai cơ xưởng chế tạo hỏa tiễn, drones và bom bay ở sâu trong đất Nga đã bùng cháy tan tành vì hỏa tiễn và drone của Ukraine.
Tổn thất của Nga còn lớn hơn với các tư lệnh quân đội bị chết hay bị cách chức, trong số đó có Trung tướng Esedulla Abachev, Chỉ huy Phó Lực lượng Phía Bắc của Nga, đã bị trúng đạn và bị cắt cụt một tay và một chân. Khi kho đạn ở Melitopol của Nga bị nổ tung, các đơn vị Chechnya nổi tiếng của tướng Nga là lính bảo vệ kho đạn này đã bị giết chết gần hết. Thiếu tướng Mikhail Gudkov, Phó Tổng tham mưu trưởng Hải quân Nga đã bị bắn chết trong tháng Bảy. Trước đó, một tướng khác, Yaroslav Moskalik cũng bị bắn chết ngay gần thủ đô của Nga.
Tin mới nhất: Để kỷ niệm 34 năm độc lập từ Liên Xô, Ukraine đã đánh bom dồn dập vào Nga, một quả bom đã rơi gần lò nguyên tử, làm hư hại nhiều kiến trúc bên ngoài. Nga thông báo là hệ thống phòng không đã ngăn được 95 drones từ Ukraine nội trong đêm Thứ Bảy và sáng thứ Hai, 25/8/2025. Ngược lại Ukraine cũng báo là đã cản được 48 drones trong số 72 drones mà Nga phóng sang đất Ukraine.
Một báo cáo sơ khởi cho thấy chỉ nội năm 2025, Nga đã mất 74 tỷ đôla về cuộc chiến này. Bên cạnh đó, còn thiệt hại về Tài Chính quốc gia: Kinh tế suy trầm, kỹ nghệ sản xuất lao đao vì không có người mua, giá trị đồng Rupi xuống thảm hại. Nga đang đứng trên bờ vực thẳm của đại suy thoái.
Thiệt hại về phía Ukraine
Theo Tổng Thống Ukraine và theo BBC, thì Ukraine thiệt hại về nhân mạng từ 40,000 đến 60,000 với 360,000 thương binh. Thiệt hại lớn nhất của Ukraine là mất đất. Tính đến nay, Nga đã chiếm gần 20% đất đai của Ukraine, nơi cư ngụ của hơn ba triệu người Ukraine. Các phần đất quan trọng mất vào tay Nga là vùng phía Đông của Donbas, một phần Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia, Kherson, và trên hết là toàn bộ Crimea.
Về chính trị quốc tế
Nhiều diễn biến phức tạp do sự liên tiếp thay đổi chính sách của Mỹ. Trong thời Tổng Thống Biden, Hoa Kỳ yểm trợ Ukraine hơn 160 tỷ đôla quân viện, nhưng đến thời Tổng Thống Donald Trump, ông đã không ngừng biến chiêu, khiến cho tình hình khó mà tiên liệu.
Ngày 28/2/2025, Tổng Thống Trump mời Tổng Thống Ukraine đến Bạch Cung, với sự hiện diện của Phó Tổng Thống Vance. Cuộc họp này không đem lại kết quả khả quan nào. Về nước, Zelensky gửi lời cảm ơn Hoa Kỳ đã yểm trợ cho Ukraine trong hai năm vừa qua.
Ngay sau đó, Châu Âu đã họp tối đa, tuyên bố ủng hộ Ukraine hết mình, với những viện trợ quân sự mới. Không bỏ lỡ cơ hội tiếp cận sự kiện Ukraine, Tổng Thống Trump yêu cầu Ukraine nhượng đất hiếm và các khoáng sản của Ukraine cho Mỹ, và ông sẽ tiếp tục viện trợ, nhưng vẫn không bảo đảm là sẽ bảo vệ nền hòa bình của Ukraine. Zelensky đồng ý ký giấy bàn giao chủ quyền đất hiếm và khoáng sản cho Mỹ.
Đến tháng Năm năm 2025, Tổng Thống Trump tuyên bố: “Mỹ đang cạn vũ khí, vì lý do đó mà sẽ ngưng viện trợ vũ khí cho Ukraine.” Nhưng đến tháng 7, Tổng Thống Hoa Kỳ lại nói là sẽ tiếp tục viện trợ cho Ukraine, kể cả hỏa tiễn Patriot.
Tháng Tám, Trump bất ngờ gọi Putin, đề nghị họp thượng đỉnh tại Alaska, chỉ có hai lãnh tụ, không có Zelenski. Ngày 10/8, Phó Tổng Thống Vance nói là Washington sẽ chấm dứt viện trợ cho Ukraine. Ngày 14/8, một ngày ngay trước cuộc họp Thượng Đình Trump và Putin, Nga cho bỏ bom ào ạt vào đất Ukraine để hăm dọa cả Mỹ và quốc tế.
Ngày 15/8, Trump đón Putin tại Alaska, hai vị lãnh đạo hai cường quốc vui vẻ vào cuộc họp. Tuy nhiên, cuộc họp này cũng như lần trước, không tạo được kết quả gì, vì khi Trump đề nghị ngưng bắn tạm thời, Putin khăng khăng đòi Zelensky nhượng đất một cách chính thức, và không chấp nhận ngưng bắn để tiến tới hòa đàm.
Vì thế, sau khi về nước, Trump lại đổi ý kiến: “Không cần ngưng bắn mà tiến tới hòa đàm ngay.” Cuộc họp giữa Trump và Putin tại Alaska đã ảnh hưởng đến Vatican. Đức Cha Gudziak, Tổng giám mục của Tổng giáo phận Công Giáo Ukraine tại Philadelphia, đã thẳng thắn phê bình vai trò của Putin trong cuộc họp này. Ngài tuyên bố: “Một tên tội phạm, phạm tội diệt chủng – kẻ luôn xâm lăng nước khác, lại được chào đón huy hoàng trên thảm đỏ… Những cuộc thảo luận riêng tư này không đi đến đâu, sau khi bỏ bom giết nhiều người trước
cuộc họp, tên tội phạm này lại được đứng chung với Tổng Thống Hoa Kỳ…” Ngài nói tiếp: “Mục tiêu cho Tự do, công Lý và hòa bình chưa thấy đâu.”
Trước thái độ ngang ngược bất hợp tác của Putin, Tổng Thổng Trump mời Zelensky đến họp khẩn cấp tại Bạch Cung vào ngày 18 tháng 8. Để có thêm đồng minh, Zelensky mời các nhà lãnh đạo Âu Châu cùng đi theo. Phiên họp có mặt Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen, Thủ tướng Anh Keir Starmer, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, và Tổng thư ký NATO Mark Rutte.
Tuy nhiên, vẫn như lần trước, cuộc họp lần này cũng không đem đến kết quả khả quan nào cho Ukraine, mặc dù sau cuộc họp, toàn bộ lãnh đạo Âu Châu cùng với Trump và Zelensky chụp hình chung một cách vui vẻ. Theo ý kiến của Trump, Ukraine vẫn phải trao đổi đất đai với Nga để có hòa bình. Dĩ nhiên, cả Zelensky và Châu Âu không ai chấp nhận đề nghị này. Theo Tổng Thống Pháp Emmanuel Macron, Nga không muốn hòa bình mà chỉ muốn Ukraine đầu hàng, bất chấp Nga đã thiệt hại nhân sự (hơn 1 triệu quân) và vũ khí hạng nặng và bất chấp
sẽ thiệt hại nhiều hơn nữa. Với Putin cũng như Mao Trạch Đông, sinh mạnh con người trong một cuộc chiến, không có giá trị gì ngoài những vật liệu cần thiết cho một mục tiêu của lãnh tụ. Theo Tổng Tư Lệnh Ukraine, Tướng Oleksandr Syrskyi, thì nếu Nga muốn chiếm toàn bộ vùng Donbass, Nga phải mất thêm hai triệu lính Nga nữa.
Sau cuộc đàm phán thất bại ở Alaska và cuộc hội đàm ở Bạch Cung, Tổng Thống Trump lại đề nghị có cuộc họp tay đôi giữa Putin và Zelensky. Tổng Thống Ukraine thẳng thắn nhận lời ngay trong khi Putin từ chối. Tình hình Ukraine cuối tháng Tám năm 2025 còn lơ lửng giữa trời. Nhận thấy sự thách thức, ngang ngược của Putin, ngày 26/8, Trump tuyên bố với nội các trong cuộc họp tại Bạch Cung là “nếu Vladimir Putin và Volodymyr Zelensky không họp và chấp nhận ngưng chiến ở Ukraine, ông sẽ bắt đầu một cuộc chiến mới mà ông gọi là “một cuộc chiến kinh tế” (“It will not be a world war, but it’ll be an economic war, and an economic war is going to be bad. It’s going to be bad for Russia, and I don’t want that,” )
Tin vui mới nhất cho Ukraine: Ngày thứ Hai, 25/8, Tổng Thống Donald Trump tuyên bố sẽ bảo vệ an ninh cho Ukraine, nhưng chi tiết chưa được tiết lộ. Cầu mong những hành động mạnh mẽ của Tổng Thống Hoa Kỳ nhằm bảo vệ Ukraine sẽ là ngọn lửa tiếp sức cho cuộc chiến bảo vệ Tổ Quốc của Ukraine sớm thành công, đuổi bọn xâm lăng ra khỏi đất nước hòa bình này.
Chu Tất Tiến
26/8/2025
Cùng một tác giả: https://www.toiyeutiengnuoctoi.com/category/tac-gia/q-to-z/chu-tat-tien/
Tham chiếu:
and-the-costs-of-war
https://www.pravda.com.ua/eng/news/2025/07/11/7521304
and-16-artillery-systems/ar-AA1JDrzn
https://index.minfin.com.ua/en/russian-invading/casualties
https://www.bing.com/search?FORM=RA75DF&PC=RA75&q=ukraine+casualties+in+ukraine+war
https://www.bbc.com/news/articles/c5yv75nydy3o
chains-on-land-and-sea/vi-AA1KYu4U?ocid=BingNewsSerp
war-machine/vi-AA1GrNYE
