HAI DỐT
Chữ “chú” thì người Việt ai chẳng biết! Có điều chữ này nghĩa quá rộng và cả chữ nho lẫn chữ nôm đều nói như nhau.
Theo ông Huỳnh Tịnh Paulus Của thì “chú” trong chữ nho có một số nghĩa sau:
-Dẫn giải, cắt nghĩa như chú giải, chú thích
-Trù ếm như bùa chú, niệm chú, thần chú…
Còn trong chữ nôm thì chú lại có nghĩa khác hoàn toàn. Đó là tiếng xưng hô trong đời sống bình thường. Chú có nghĩa là “em trai của cha mình.” Còn khi “người có tuổi kêu một người đàn ông có tuổi hoặc vai vế nhỏ hơn một cách thân tình” cũng kêu là “chú em” hoặc “chú,” “chú mày,” “chú nó”…
Người ta cũng kêu người Hoa sống ở Việt Nam bằng “các chú,” “chú ba” với nghĩa “em út trong nhà rất thân tình.” Hoặc kêu “chàng rể mới” là “chú rể,” chứ nếu là rể cũ rồi thì…“mày hả bưởi”…hì hì!
Chú trong chữ nôm là tiếng nói đặc trưng của miền Nam Việt Nam. Có thể đây là ảnh hưởng của người địa phương như người Hoa, người Khmer, người Chàm từ thuở ban đầu khi người Việt bắt đầu vô sống ở vùng đất mới này. Cách gọi này đã trở thành lệ. Hiện các tự điển xuất bản sau năm 1975 cũng ghi nhận chữ “chú” theo cách nói của người miền Nam nhưng không ghi chú đó là chữ nho hay chữ nôm như ông Của.
Một điểm đặc biệt khác, ở miền Nam, các cô gái khi mới gặp, mới quen một chàng nào đó thì thường kêu là chú! Cách kêu này có thể là một barie để ngăn chặn sự tán tỉnh của mấy chàng hoặc một cách thủ thế của các cô gái trước một đối thủ “dễ thương,” đặc biệt đối với những chàng thanh niên tóc đã hơi bạc và có tuổi gần gần tuổi cha các cô!
Cách thủ thế này dường như chỉ cho có lệ, theo thói quen thôi. Chớ khi đã “chịu đèn” rồi thì…Bởi vậy trong dân gian có câu:
Em mà kêu chú bằng anh,
Thì anh kể đã hy sinh cuộc đời!
Hoặc:
Khi mới quen em kêu anh bằng chú,
Khi thò tay bóp v…, em kêu chú bằng anh!
Lại có nhiều câu tục ngữ lan truyền trong dân gian như “chết cha còn chú, chết mẹ bú dì,” “cha nó lú thì chú nó khôn”…
Bởi vậy, khi các anh đã có tuổi mà thấy các em chưn dài tới nách cứ nhào nhào vô thì bị kêu bằng chú là cái chắc. Nhưng lo gì khi mà ta đủ sức giữ trong người ba món “tóc ánh bạc, túi ánh kim, chim ánh thép” thì cứ việc xôm tới! Biết đâu sẽ tới ngày các em đổi chú thành anh! Nhưng khi được các em đổi cách xưng hô thì vui hay buồn, hạnh phúc hay đau khổ là tùy vào… phúc đức ông bà để lại nha!Hy vọng là cuộc sống mà! Giống như mua vé mega hoặc powerball vậy. Hình như đã lên gần tới một tỷ đô rồi đó!
Cùng một tác giả: https://www.toiyeutiengnuoctoi.com/category/tac-gia/a-to-h/hai-dot/
