Nhà chức trách Việt Nam đã ban hành Nghị định 310/2025/NĐ-CP sửa đổi, về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế và hóa đơn. Nghị định mới có hiệu lực từ ngày 16-1-2026, với điểm đáng chú ý là mức xử phạt được nâng lên rất mạnh, đặc biệt đối với hành vi không lập hóa đơn hoặc lập hóa đơn không đúng thời điểm.
Theo quy định mới, trường hợp người bán không lập hóa đơn khi bán hàng, cung cấp dịch vụ từ 50 số hóa đơn trở lên sẽ bị phạt tiền từ 60 đến 80 triệu đồng. Nếu số hóa đơn không lập dưới 50 số, mức phạt vẫn được áp dụng theo thang lũy tiến, dao động từ 1 đến 50 triệu đồng, tùy mức độ vi phạm. Ngoài ra, hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm cũng bị xử phạt rất nặng, với mức phạt tăng theo số lượng hóa đơn vi phạm.
Đáng lo ngại nhất với nhiều hộ kinh doanh là quy định về thời điểm lập hóa đơn. Theo đó, thời điểm lập hóa đơn đối với bán hàng hóa là thời điểm “chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa cho người mua”, không phân biệt đã thu tiền hay chưa. Quy định này vốn đã khó thực hiện trong thực tế kinh doanh nhỏ lẻ, nay lại đi kèm mức phạt cao, khiến nhiều tiểu thương càng thêm áp lực. Bà Trần Thị Xuân Thảo, kinh doanh thực phẩm tại chợ Tân Định (TP HCM), cho biết bản thân bà có trình độ học vấn thấp nên rất lo lắng trước các quy định phức tạp về hóa đơn và báo cáo thuế. “Quá khó để làm đúng. Nếu làm sai thì bị phạt rất nặng, có khi bán không đủ tiền để đóng tiền phạt. Sạp hàng là nguồn thu chính của gia đình nhưng với các quy định mới này, tôi thật sự không biết có trụ nổi không” – bà Thảo chia sẻ.
Đây cũng đang là nỗi lo của hầu hết các tiểu thương ở Việt Nam. Hiện đã có một số tiểu thương nghĩ tới việc “đóng sạp” chuyển sang nghề khác. Trong khi đó, nhà chức trách Sài Gòn đang tìm cách hướng dẫn để các tiểu thương có thể “cập nhật” được điều kiện theo luật mới.
