So sánh sức mạnh của Nga và Ukraine trong cuộc chiến xâm lăng -

CHU TẤT TIẾN

Cuộc xung đột đang diễn ra giữa Nga và Ukraine đã thu hút sự chú ý của toàn thế giới, không chỉ vì những tác động sâu rộng về chính trị và kinh tế, mà còn vì nó là một phép thử nghiệt ngã đối với sức mạnh quân sự của cả hai quốc gia. Nga, một cường quốc quân sự truyền thống với lịch sử lâu đời và kho vũ khí đồ sộ, đối đầu với Ukraine, một quốc gia có quân đội đang trong quá trình hiện đại hóa và được sự hỗ trợ đáng kể từ phương Tây.

Bài viết này sẽ phân tích và so sánh các khía cạnh quan trọng trong sức mạnh quân sự của Nga và Ukraine.

—

Khi Liên Bang Xô Viết tan rã vào năm 1991, nhiều phi cơ bị bỏ lại tại Ukraine, nhưng sau đó, vì thiếu tài chánh, nên nhiều chiếc phi cơ đã trở thành bất khiển dụng, một số làm tổ mối. Tuy nhiên, số còn lại được kỹ nghệ quốc phòng cố gắng sửa chữa và trang bị lại để sử dụng. Việc tu sửa này chưa hoàn toàn xong thì bất ngờ vào năm 2014, cuộc chiến Donbass xảy ra khi Nga tấn công và lấn chiếm vùng Donbass.

Dĩ nhiên với lực lượng còn non trẻ, Ukraine đã không thể ngăn được cuộc xâm lăng này và đành bỏ Donbass cho Nga. Sau khi đình chiến, lực lượng không quân Ukraine thầm lặng tu sửa các máy bay chiến đấu của mình để chuẩn bị cho các cuộc xâm lăng kế tiếp của Nga. Từ đó, không quân Ukraine, gọi tắt là PSZSU, làm việc liên tục ngày đêm để phục hồi các dàn hỏa tiễn SAM còn để trong kho, và S-300VM là hệ thống phòng không chống hỏa tiễn liên lục địa, loại phòng không này có thể theo dõi một lúc 48 mục tiêu trên không, có thể tấn công 4 hỏa tiễn của địch cùng lúc. Vào tháng Tám, 2014, Không quân Ukraine nhận được thêm quỹ để kích hoạt 68 máy bay không người lái Tu-141 và Tu-143. Trong năm 2019, lại nhận được dàn Bayraktar TB2 gồm 6 chiếc “drone” từ Thổ Nhĩ Kỳ, và đến 2022, 36 loại máy bay không người lái được đem ra sử dụng.

Tính đến 2019, không quân Ukraine đã nhận được tám tỷ 300 triệu tiền Ukraine, tương đương 320 triệu US dollars, đủ để thực tập liên tục, bất chấp những điều kiện áp đặt cho những chiếc phi cơ chiến đấu của Nga để lại cấm không được bay, nhất là thực tập chung với những chiếc chiến đấu cơ của NATO.

Năm 2020, theo báo chí Ukraine, không quân nước này chuẩn bị thay thế toàn bộ những chiến đấu cơ của Nga với 72-108 chiến đấu cơ của Châu Âu như Gripen E/F hoặc F-16, hoàn toàn thay thế các phi cơ chuyên chở Ilyushin và Antonov và L-39 Albatros là phi cơ huấn luyện với nhiều kiểu mẫu khác nhau, đồng thời dự định thiết lập một hàng lang bảo vệ bằng các máy bay gián điệp không người lái vào năm 2035. Kyiv cũng đang chuẩn bị thay thế toàn bộ các hệ thống hỏa tiễn SAM của Nga bằng những hệ thống tối tân hơn như NASAMS, SAMP-T và MIM-104 Patriot trong 15 năm tới. Tổng số tiền chuẩn bị cho việc tối tân hóa hệ thống phòng vệ và chiến đấu này tốn chừng 12 tỷ US dollar.

Trước năm 2022, tình trạng Không quân của Ukraine, phải nói là rất yếu kém với nhiều đội bay cũ kỹ, lỗi thời, có chiếc máy bay được trang bị vỏ bọc ngoài đã cũ 30 năm, và vũ khí lỗi thời, bắn chậm và không chính xác, nếu so sánh với những chiếc phi cơ chiến đấu của Nga, nhanh hơn, mạnh hơn, và chính xác hơn. Trong khi đó thì về nhân lực cũng trong tình trạng yếu kém: lương ít, điều kiện sinh hoạt thấp, và ít giờ bay thực tập, chỉ vừa đủ để bảo trì kinh nghiệm mà thôi. Một trở ngại nữa là thiếu phi công, chỉ có khoảng 10-15 sinh viên không quân tốt nghiệp một năm, ngược lại có hàng trăm phi công bỏ việc hoặc về hưu giữa 2020 và 2021.

Vì thế, vào tháng 2 năm 2022, khi đa số các thành viên của Không quân Ukraine nằm ụ ở doanh trại, và chỉ có vài chiếc đang thực tập, Nga đã tấn công Ukraine dưới vỏ bọc là “Special Military Operation” – Cuộc Hành Quân Đặc Biệt, phóng hàng loạt hỏa tiễn vào Ukraine, gồm 160 hỏa tiễn tầm ngắn và tầm xa như Kh-101, Kh-555, 3M54 Kalibir, và 9K720 Iskander cùng với các hỏa tiễn chống Radar như Kh-31, Kh-58, đồng loạt tấn công vào 83 địa điểm của Ukraine, gồm 11 phi trường, 19 hệ thống radar phòng vệ và 39 dàn radar khác. Tuy lực lượng yếu hơn Nga rất nhiều, nhưng tinh thần bảo vệ Tổ Quốc rất cao, các phi công Ukraine đã lao vào các trận không chiến một cách dũng cảm, lúc đó, Ukraine chỉ có 116 chiến đấu cơ hoạt động như MiG-29s, Su-27s, Su-25s, và Su-24Ms. Dĩ nhiên, trong chiến tranh hiện tại, ai có nhiều vũ khí mạnh và nhanh hơn thì tất thắng, cho nên Ukraine đã mất thêm nhiều đất đai một các nhanh chóng. Không quân Ukraine thiệt hại nặng, nhưng sự liều mạng của các phi công, đến ngày 19 tháng 9, Ukraine đã hạ được 55 chiếc phi cơ tấn công trong đó có 4 chiếc chiến đấu cơ tối tân của Nga.

Đến tháng Năm, 2023, vì phương tiện radar yếu kém, các phi công Ukraine đã phải bay rất thấp để tránh bị tấn công trên không. Sau này, theo báo cáo, các phi công Ukraine chỉ dùng cảm tính để theo dõi phi cơ địch cũng như máy bay không người lái của Nga, cho dù lực lượng không quân Ukraine kém lực lượng địch tới 20 lần cả về số lượng và chất lượng. Do đó, vào tháng 8, 2023, không quân Ukraine đã thiệt mất 7 máy bay chiến đấu, 4 Mig-29s, một Su-24, một Su-25 và một Su-27. Coi như về phương tiện vũ khí tầm xa, quân đội Ukraine đã hoàn toàn bị động, chưa kể hệ thống phòng không của SAM dần dần cạn vì phải liên tục chống đối với hàng đoàn hỏa tiễn cũng như máy bay không người lái của Nga. Do đó, Ukraine phải đi đến lựa chọn những mục tiêu nào cần phải bắn hạ như hỏa tiễn tầm xa và mặc cho những máy bay không người lái phá hoại các cơ sở của mình.

Tuy nhiên với sự khôn ngoan của chỉ huy và tinh thần chiến đấu kiên cường của phi công cũng như sự điều khiển các dàn hỏa tiễn phòng vệ, Ukraine đã hạ được rất nhiều máy bay chiến đấu của Nga như phóng pháo cơ Su-34 (phi cơ thả bom), chiến đấu cơ Su-35 và trực thăng Mi-8, loại trực thăng tối tân nhất của Nga. Sang năm 2024, Ukraine đã bắn hạ chiếc phi cơ chuyên chở Il-76, giết chết hết mọi người trên chuyến bay này. Sau đó, Nga đã dùng đòn tâm lý làm hoang mang quân đội Ukraine bằng cách tuyên bố rằng chuyến máy bay đó chở 65 tù nhân chiến tranh người Ukraine, thực tế, với những khám phá tình báo cho thấy rằng tên của những tù nhân người Ukraine đã được trao đổi trước đó rồi.

Sau khi nhận được đợt F-16 vào tháng Tám, 2024, Ukraine đã sử dụng loại chiến đấu cơ tối tân này để vừa phòng ngự, vừa tấn công và đã hạ được nhiều hỏa tiễn của Nga. Vào ngày 7/1/2025, một phi công F-16 đã bắn hạ sáu hỏa tiễn với loại hỏa tiễn không-đối-không và đại bác gắn trên máy bay.

Sau khi Mỹ rút lui sự yểm trợ cho Ukraine, Âu Châu đã hỗ trợ nhiệt tình cho Ukraine nhiều loại máy bay chiến đấu. Đan Mạch chuyển sang Ukraine 19 chiếc F-16, Hòa Lan cung cấp nguyên đội chiến đấu cơ với 42 chiếc. Na Uy cung cấp 2 chiếc F-16 để tiếp tục huấn luyện phi công Ukraine và thêm 4 chiếc để chiến đấu. Bỉ hứa sẽ chuyển tổng cộng 30 chiếc F-16 trước năm 2028. Hy Lạp hứa sẽ tặng Ukraine 32 chiếc F-16 nữa. Tất cả những chiếc chiến đấu cơ mà Đan Mạch, Hy Lạp, Hòa Lan, Na Uy và Bỉ đều là loại f-16AM, một chỗ ngồi hoặc F-16BM có hai chỗ ngồi, ngoài ra còn F-16C/D Block 30/50/52.

Tin tưởng vào sự hỗ trợ của Liên Âu và với khí thế đang bùng lên của dân tộc bị áp bức muốn bảo vệ tổ quốc của mình, Ukraine chấp nhận đánh nhau tay đôi với Nga, sau khi đã chấp nhận bị Mỹ bỏ rơi, cũng như chấp nhận trả nợ Hoa Kỳ. Tổng Thống Donald Trump đã đòi Ukraine phải trả nợ 360 tỷ đô la tiền viện trợ từ khi Nga mở cuộc tấn công, nhưng Tổng Thống Zelensky chỉ nhận có nợ 183 tỷ thôi vì thực tế Hoa Kỳ chỉ có viện trợ có 183 tỷ, không phải con số khống mà Trump đưa ra không có chứng từ. Nhưng ngay cả 183 tỷ, trong tình trạng chiến tranh, Ukraine không tìm đâu ra số tiền 183 tỷ để trả nợ, nên đã bằng lòng ký giấy chuyển nhượng đất hiếm cùng một số khoáng sản cho Mỹ. May mắn cho Ukraine, là Đức quốc đã thay mặt Âu Châu cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa, đánh thẳng vào trung tâm Nga sô.

Ngày 1/6 năm nay, Zelensky bất thần tấn công vào lòng đất địch, tiêu diệt 41 máy bay chiến đấu tối tân của Nga. Thực ra, cuộc tấn công này đã được chuẩn bị từ 18 tháng nay. Zelensky đã cho ngụy trang một số xe tải, dấu 117 chiếc “drone” cảm tử, rồi thọc sâu vào trong đất Nga để rồi bất thần cho mở nắp khoang chứa “drone” cho hàng trăm chiếc “drone” nhỏ này phóng vào các địa điểm phi trường của Nga. Cuộc tấn công táo bạo này làm Nga chới với, vì thiệt hại cả chục tỷ đô la, trong khi Ukraine chỉ tốn có vài trăm ngàn.

Sau đó, Ukraine còn cho nổ cầu Crimea, tuy không làm sập cầu, nhưng cũng làm gián đoạn lưu thông trên cây cầu huyết mạch này. Vài ngày sau, như đã dự liệu, chuyện trả thù đã xảy ra. Putin cho hơn 400 drone và 40 hỏa tiễn phóng vào Ukraine, giết chết một vài người và vùi một số người dưới gạch đổ nát.

Cuộc chiến xâm lăng của Nga vào Ukraine đã kéo dài hơn 3 năm, giết chết và làm bị thương hơn triệu nhân mạng. Riêng về phía Nga, theo báo cáo của các quốc gia Tây Phương thì con số vừa chết vừa bị thương đã lên tới hàng triệu, còn Ukraine bị thiệt nhân mạng gần 200,000 người. Trái đất này, khi nào còn có những kẻ mang tâm hồn của ác quỷ như Putin, lúc nào cũng thèm muốn gây chiến tranh để chiếm đất của người khác, thì nhân loại còn thương đau, chết chóc còn nhiều vô số kể.

DANH MỤC	UKRAINE	RUSSIA
Tổng số nhân lực có thể sử dụng	18,187,000	69,000,000
Thích hợp để phục vụ	12,700,000	46,100,000
Mỗi năm sinh xuất thêm	392,000	1,267,000
Quân số hoạt đông hiện tại	900,000	1,300,000
Quân số trừ bị	1,200,000	2,000,000
Chi phí quốc phòng	$2,968,000,000	$7,056,000,000
Nợ	$7,392,000,000	$17,752,000,000
Phi cơ quân sự	324	4,292
Chiến đấu cơ	70	833
Chiến đấu cơ tối tân	36	689
Chuyển vận cơ	24	456
Phi cơ có nhiệm vụ đặc biệt	3	141
Máy bay chuyên chở khổng lồ	0	19
Trực thăng đủ loại	136	1,651
Trực thăng chiến đấu	39	557
Xe tăng	1,114	5,750
Đại bác tự hành	658	5,168
Đai bác kéo theo xe	615	8,505
Dàn hỏa tiễn lưu động	279	3,005
Tổng số tàu chiến	89	419
Hàng không mẫu hạm	0	1
Tiềm thủy đỉnh	0	63
Tuần dương hạm tấn công (destroyer)	0	10
Hộ tống hạm	0	12
Tàu hộ tống nhỏ	0	83
Tuần duyên hạm	33	132
Tàu thả mìn	3	47
Bờ biển dài	2,782 Km	37,653 Km
Đường thông thủy	1,672 Km	102,000 Km