Một nghiên cứu mới đây cho thấy một loại thuốc trị cao huyết áp đã được dùng lâu năm có thể làm chậm sự phát triển của các bệnh ung thư tăng trưởng nhanh. Các nhà khoa học đã tình cờ khám phá ra khả năng chống ung thư này khi đang nghiên cứu về thuốc hydralazine.
Thuốc hydralazine hoạt động như thế nào?
Thuốc hydralazine đã được dùng để trị bệnh cao huyết áp từ những năm 1950. Tuy nhiên, cho đến nay, cơ chế hoạt động chính xác của nó vẫn chưa được hiểu rõ.
Kyosuke Shishikura, một nhà khoa học kiêm bác sĩ tại Đại học Pennsylvania, nêu ra rằng hydralazine thuộc về một thời kỳ phát minh thuốc trước khi có mục tiêu cụ thể, khi các nhà nghiên cứu dựa vào những gì họ thấy ở bệnh nhân trước và chỉ sau đó mới cố gắng giải thích sinh học đằng sau nó.
Ông Shishikura và nhóm nghiên cứu đã tiếp nhận thấy hydralazine trực tiếp tấn công một enzyme nhỏ nhưng quan trọng tên là 2-aminoethanethiol dioxygenase (ADO).
- ADO hoạt động như một cảm biến oxy của tế bào.
- Nó giúp tế bào sống sót khi mức oxy thấp.
- Điều này đặc biệt có thể xẩy ra ở các khối u phát triển nhanh như glioblastoma, một dạng ung thư não hung hãn kháng trị và gần như luôn trở lại.
Cơ chế sống sót của tế bào ung thư
Trong các bệnh ung thư phát triển nhanh như glioblastoma, tế bào khối u nhân lên quá nhanh khiến nguồn cung cấp máu không thể đáp ứng kịp. Điều đó có nghĩa là các phần của khối u không tiếp nhận đủ oxy.
- Các tế bào bình thường sẽ chết trong môi trường oxy thấp.
- Nhưng tế bào khối u lại chuyển sang các hệ thống sống sót đặc biệt giúp chúng tiếp tục phân chia ngay cả khi oxy khan hiếm.
- Nghiên cứu chỉ ra rằng một trong những hệ thống đó dính dáng đến enzyme ADO.
Megan Matthews, một phụ tá giáo sư ngành Hóa học tại Penn và là một nhà nghiên cứu trong nghiên cứu, so sánh: “ADO giống như một chuông báo động reo lên ngay khi oxy bắt đầu giảm”.
Hydralazine tắt chuông báo động
Nhóm đã sử dụng nhiều kỹ thuật tối tân — kể cả tinh thể học tia X để phân tích cấu trúc phân tử, để định rõ cách hydralazine liên kết với ADO.
- Họ khám phá ra rằng hydralazine làm cho chuông báo động đó im lặng bằng cách liên kết với ADO và làm cho nó ngừng hoạt động.
- Điều này tắt hệ thống phản ứng oxy của tế bào, và trong trường hợp tế bào ung thư, buộc chúng phải ngừng phân chia.
Khi giải quyết các tế bào glioblastoma của con người bằng hydralazine trong phòng thí nghiệm, nhóm đã khám phá ra rằng sau ba ngày, các tế bào đã ngừng nhân lên và trở nên lớn hơn, phẳng hơn. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng chúng đã vào một trạng thái “ngủ đông” được biết đến là “lão hóa”.
Bước tiến triển lớn và hướng đi tương lai
Mặc dù thuốc không giết chết trực tiếp các tế bào, nhưng nó đã lấy đi khả năng lớn lên và lan rộng của chúng. Đây là một bước tiến triển đồ sộ trong việc kiểm soát các bệnh ung thư như glioblastoma, vốn rất khó trị và thường trở lại thậm chí sau phẫu thuật và hóa trị.
Vì hydralazine đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) chấp thuận, các nhà nghiên cứu hy vọng nó có thể được tái sử dụng cho liệu pháp ung thư nhanh hơn nhiều so với một loại thuốc hoàn toàn mới.
Tuy nhiên, các thử nghiệm cho đến nay mới chỉ được thực hiện với tế bào nuôi cấy, chưa phải trên động vật hoặc con người. Bước tiếp theo sẽ là kiểm tra xem ADO có thể bị chặn an toàn và hiệu quả trong các hệ thống sống hay không.
Tường trình này nhấn mạnh rằng khám phá này chỉ là một bước căn bản cho việc tái sử dụng thuốc, chưa phải là một liệu pháp lâm sàng. Như Matthews nói, “Hiểu rõ cách hydralazine hoạt động ở cấp độ phân tử đem lại một con đường hướng tới các liệu pháp an toàn hơn, có chọn lọc hơn”.
Theo: MedicalXpress.com
