VŨ QUỐC NAM
Tin tức cựu Tổng thống Joseph R. Biden Jr. mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt dạng nguy hiểm, đã di căn vào xương, vừa loan đi đã lập tức khơi dậy một làn sóng cảm xúc phức tạp. Bên cạnh những lời chúc tốt đẹp và sự cảm thông chân thành, không thiếu những câu hỏi đầy nghi vấn và cả những lời bàn tán nhuốm màu chính trị. Sự việc này một lần nữa cho thấy sức khỏe của một chính trị gia hàng đầu, dù đã rời nhiệm sở, vẫn khó lòng thoát khỏi sự mổ xẻ của công luận và những toan tính của các phe phái.
Lẽ thường tình, khi một người đối mặt với bệnh hiểm nghèo, sự đồng cảm là phản ứng đầu tiên và đáng trân trọng nhất. Gia đình ông Biden đã nhận được vô số lời chia sẻ, động viên. Chính ông cũng đã bày tỏ lòng biết ơn trước “tình yêu và sự ủng hộ” từ công chúng.
Tuy nhiên, chỉ ít lâu sau khi văn phòng của ông thông báo tin tức, những dòng chảy khác đã bắt đầu cuộn xoáy. Người ta tự hỏi: Ông Biden phát hiện bệnh từ khi nào? Liệu ông có biết về tình trạng này khi còn tại vị, hay trong suốt cuộc vận động tái tranh cử năm 2024 vốn đã thất bại? Những câu hỏi này không chỉ đến từ phía đảng Cộng Hòa đối lập, mà còn âm ỉ trong chính nội bộ đảng Dân Chủ.
Nhiều đảng viên Dân Chủ, vốn đang tự vấn về vai trò của mình trong việc ủng hộ ông Biden tái tranh cử bất chấp những dấu hiệu suy giảm sức khỏe do tuổi tác, nay lại càng thêm băn khoăn. Một số người còn cáo buộc ông và các phụ tá đã che giấu tình trạng sức khỏe thật sự, dẫn đến một sự thay đổi ứng viên vào phút chót và cuối cùng là thất bại của đảng. Thông báo về bệnh ung thư, dù bi thảm, dường như đã tạm dừng những lời chỉ trích này, vì việc tiếp tục “mổ xẻ” trách nhiệm của ông Biden lúc này có vẻ thiếu tôn trọng.
Dân biểu Dean Phillips, người từng thách thức ông Biden trong cuộc đua giành đề cử của đảng Dân Chủ, thậm chí còn đề nghị rằng thời điểm công bố chẩn đoán không phải là ngẫu nhiên, mà có thể nhằm làm chệch hướng làn sóng chỉ trích ngày càng tăng. Ông so sánh việc che giấu sức khỏe của ông Biden với hành động của cựu Tổng thống Trump, cho rằng “những gì người của Joe Biden rõ ràng đã làm, theo một số cách, còn nghiêm trọng hơn.”
Một số bác sĩ, như Tiến sĩ Ezekiel J. Emanuel, người từng cố vấn cho chính quyền Biden, nhận định trên truyền thông rằng ông Biden “có lẽ đã mắc bệnh khi bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống vào năm 2021” vì loại ung thư này không phát triển trong vài trăm ngày. Điều này khơi gợi câu hỏi về sự minh bạch, và liệu có những dấu hiệu báo động nào đã bị bỏ qua trước đó không. Các chuyên gia y tế khác thì giải thích rằng việc tầm soát ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới lớn tuổi (ông Biden 82 tuổi) không phải lúc nào cũng được khuyến nghị theo các hướng dẫn y khoa hiện hành, do nguy cơ điều trị quá mức những bệnh không đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, khi một cựu tổng thống mắc bệnh nặng, câu hỏi “liệu có thể phát hiện sớm hơn không?” vẫn luôn lơ lửng. Cựu Tổng thống Trump, sau lời chúc ban đầu, cũng không bỏ lỡ cơ hội để xoáy vào vấn đề, tự hỏi tại sao công chúng không được thông báo sớm hơn và nhấn mạnh rằng việc xét nghiệm PSA (kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt) là tiêu chuẩn.
Phản ứng trước tin tức này phơi bày mức độ ảnh hưởng của quyết định tái tranh cử ở độ tuổi cao nhất lịch sử tổng thống Hoa Kỳ lên di sản của ông Biden. Giữa những lời cầu nguyện là những nghi vấn thầm kín, phản ảnh sự thiếu tin cậy dai dẳng vào những gì ông và những người thân cận nhất nói về sức khỏe của ông. Câu chuyện này không chỉ là về sức khỏe của một cá nhân, mà còn chạm đến vấn đề lớn hơn: sự tin cậy của công chúng vào các nhà lãnh đạo và tính minh bạch cần có.
Sự việc cũng phơi bày môi trường chính trị khắc nghiệt hiện nay. Thay vì chỉ có những lời chúc nhân văn, nhiều người đã nhanh chóng đưa ra những cáo buộc vô căn cứ về việc che đậy. Điều này cho thấy ranh giới giữa đời tư và chính trị, giữa cảm thông và công kích, ngày càng trở nên mong manh.
Chẩn đoán ung thư của cựu Tổng thống Biden là một biến cố cá nhân đáng buồn. Nhưng trong bối cảnh chính trị phân cực sâu sắc của nước Mỹ, nó ngay lập tức trở thành một sự kiện công cộng, khơi lại những tranh luận cũ và đặt ra những câu hỏi mới về trách nhiệm, sự minh bạch và niềm tin.
Mong rằng giữa những ồn ào chính trị, ông Biden và gia đình sẽ có được không gian cần thiết để đối diện và chiến đấu với bệnh tật. Và có lẽ, đây cũng là dịp để công chúng suy ngẫm về những đòi hỏi, đôi khi rất nghiệt ngã, mà xã hội đặt lên vai những người của công chúng.
Vũ Quốc Nam
Nguồn:
https://abcnews.go.com/Health/biden-aggressive-prostate-cancer-recently/
https://www.washingtonpost.com/politics/2025/05/19/biden-cancer-support/
https://www.nytimes.com/2025/05/19/us/politics/biden-cancer-democrats-2024-election.html
