HÀ NỘI, Việt Nam – Việt Nam đã chính thức xóa bỏ quy định giới hạn hai con, một động thái quan trọng nhằm giải quyết tình trạng tỷ lệ sinh giảm và áp lực từ dân số đang già đi. Quyết định này được Quốc hội thông qua các điều chỉnh, bãi bỏ các quy tắc vốn giới hạn các gia đình có một hoặc hai con.
Trước đây, những quy định này thường nghiêm ngặt hơn đối với các thành viên của Đảng Cộng sản, những người có thể bị ảnh hưởng đến việc thăng chức hoặc tiền thưởng nếu họ có con thứ ba.
Tỷ lệ sinh giảm đáng kể
Theo dữ liệu, các gia đình Việt Nam đang có ít con hơn bao giờ hết. Tỷ lệ sinh năm 2021 là 2,11 con trên mỗi phụ nữ, chỉ vừa đủ tỷ lệ thay thế để tránh suy giảm dân số về lâu dài. Tuy nhiên, con số này đã tiếp tục giảm: xuống còn 2,01 vào năm 2022, 1,96 vào năm 2023 và 1,91 vào năm 2024.
Cô Nguyễn Thu Linh, 37 tuổi, một quản lý marketing tại Hà Nội, chia sẻ rằng cô và chồng đã lựa chọn chỉ có một con để có thể mang lại cho con trai 6 tuổi của họ sự giáo dục và nuôi dạy tốt nhất trong khả năng tài chính. Cô Linh cũng bày tỏ sự đắn đo về việc có thêm con vì áp lực tài chính và thời gian.
Bối cảnh lịch sử và tác động kinh tế
Việt Nam đã đưa ra các quy tắc giới hạn hai con vào năm 1988 nhằm giảm áp lực lên các nguồn lực hạn chế sau nhiều năm chiến tranh và khi đất nước chuyển đổi sang nền kinh tế theo định hướng thị trường. Dân số Việt Nam đã tăng từ khoảng 62 triệu người vào thời điểm đó lên hơn 100 triệu người vào năm 2023.
Giai đoạn “dân số vàng” của Việt Nam, khi số người trong độ tuổi lao động nhiều hơn số người phụ thuộc, bắt đầu vào năm 2007 và dự kiến sẽ kéo dài đến năm 2039. Số người có thể làm việc có thể đạt đỉnh vào năm 2042 và đến năm 2054, dân số có thể bắt đầu thu hẹp lại. Tất cả những điều này có thể gây khó khăn hơn cho việc tăng trưởng kinh tế, vì sẽ có ít người lao động hơn trong khi chi phí cho việc chăm sóc người cao tuổi lại tăng lên.
Những thách thức khác
Việt Nam cũng phải giải quyết vấn đề mất quân bình giới tính, một phần do sở thích có con trai từ lâu. Mặc dù bác sĩ không được phép cho cha mẹ biết giới tính của em bé trước khi sinh và phá thai lựa chọn giới tính bị cấm, một số người vẫn ám chỉ giới tính của em bé bằng ngôn ngữ mã hóa. Bộ Y tế Việt Nam đã đề nghị tăng gấp ba lần tiền phạt cho việc chọn giới tính em bé trước khi sinh, lên tới 3.800 đô la Mỹ.
Tình hình chung trong Châu Á
Việt Nam không phải là quốc gia duy nhất ở Châu Á đối mặt với tỷ lệ sinh thấp. Nhật Bản cũng đang vật lộn với vấn đề này, với số trẻ sơ sinh giảm nhanh hơn dự kiến, giảm trong 16 năm liên tiếp xuống mức thấp kỷ lục 686.061 vào năm 2024. Tỷ lệ sinh của Nhật Bản đã giảm xuống mức thấp mới là 1,15 vào năm 2024. Các chuyên gia nhận định rằng các biện pháp của chính phủ Nhật Bản chưa giải quyết được số lượng người trẻ ngày càng không muốn kết hôn, mà chủ yếu chỉ tập trung vào các cặp đôi đã kết hôn.
Trung Quốc cũng từng áp đặt chính sách một con vào năm 1979 do lo ngại về tình trạng dân số quá tải. Tuy nhiên, khi nước này đối mặt với những lo ngại ngày càng tăng về các thách thức kinh tế và xã hội dài hạn của dân số già hóa, họ đã dần nới lỏng chính sách cho phép con thứ hai và sau đó là con thứ ba vào năm 2021, nhưng đạt được ít thành công trong việc tăng tỷ lệ sinh.
Nguồn: NBC News
