LOS ANGELES – Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent đã vạch ra kế hoạch kinh tế ba mũi nhọn của chính quyền Trump, kết hợp thuế quan, cắt giảm thuế và giảm bớt quy định pháp lý. Ông đã trình bày kế hoạch này trước các nhà đầu tư toàn cầu, khai mạc Hội nghị Toàn cầu Viện Milken 2025 tại Beverly Hills, California.
Phát biểu vào thứ Hai, ngày 5/5, tại sự kiện thường niên thu hút hàng ngàn chủ ngân hàng, nhà đầu tư, nhà hoạch định chính sách và giám đốc điều hành kinh doanh, ông Bessent nhấn mạnh rằng các chính sách này không đứng riêng lẻ. Ông giải thích: “Các thành phần chính của chương trình nghị sự kinh tế Trump – thương mại, cắt giảm thuế và giảm bớt quy định pháp lý – không phải là các chính sách độc lập. Chúng là những bộ phận liên kết của một động cơ được thiết kế để thúc đẩy đầu tư dài hạn vào nền kinh tế Mỹ.” Ông kêu gọi các nhà đầu tư toàn cầu hãy tiếp tục tin tưởng và đầu tư vào Hoa Kỳ.
Trọng tâm: Tái cân bằng thương mại với Trung Quốc
Ông Bessent mô tả Trung Quốc là “mảnh ghép lớn nhất trong câu đố thương mại này.” Ông giải thích rằng mức thuế mới 145% mà Tổng thống Trump áp đặt lên Trung Quốc nhằm mục đích gì? Mục đích là để nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này giảm xuất khẩu và tăng tiêu thụ nội địa.
Một mục tiêu khác của thuế quan, theo ông Bessent, là “khuyến khích các công ty như của quý vị đầu tư trực tiếp vào Hoa Kỳ.” Thực tế, kể từ khi ông Trump trở lại Tòa Bạch Ốc, các đại công ty công nghệ như Apple, Nvidia và Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan (TSMC) đã cam kết đầu tư hàng trăm tỷ đô la vào sản xuất tại Hoa Kỳ.
Phản ứng và quan ngại
Tuy nhiên, không phải ai cũng hoàn toàn lạc quan. Bà Kristalina Georgieva, giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), phát biểu tại một phiên họp khác cùng buổi sáng, đã đưa ra một góc nhìn thận trọng hơn. Bà đồng ý rằng Trung Quốc cần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nhưng bà cũng cảnh báo rằng thuế quan của Mỹ có thể đẩy thế giới vào một thời kỳ “nhiều cú sốc và biến động hơn.” Các nền kinh tế phát triển như Hoa Kỳ có thể đối mặt với lạm phát gia tăng.
Bà Georgieva chia sẻ suy nghĩ: “Chúng ta đang chuyển từ một quy chế thương mại có thể dự đoán được sang một trạng thái quân bình mới… nhưng con đường từ đây đến đó rất không chắc chắn và cái giá chuyển đổi mà thế giới đang trả là không nhỏ.” Bà cho biết, chính vì sự chuyển đổi này, IMF đã hạ dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu cho tài khóa 2025 từ 3,3% (dự báo tháng 1) xuống còn 2,8% (dự báo tháng 4), dù không dự đoán một cuộc suy thoái.
Cắt giảm thuế và giảm bớt quy định pháp lý
Bên cạnh thuế quan, ông Bessent cũng đề cập đến hai trụ cột còn lại:
- Thuế: Ông mô tả một “dự luật lớn, tuyệt đẹp đang trôi nổi quanh Quốc hội,” hứa hẹn lợi ích cho cả doanh nghiệp nhỏ và nhà đầu tư. Dự luật này dự kiến bao gồm các khoản khấu trừ cho doanh nghiệp nhằm kích thích sự đổi mới và đầu tư nội địa.
- Giảm bớt quy định: Ông Bessent cho biết Tổng thống Trump theo đuổi “một chương trình nghị sự giảm bớt quy định pháp lý đầy tham vọng,” bao gồm “cải cách cấp phép mở rộng.” Ông ví von rằng ông Trump không chỉ muốn “khoan, đi nào, khoan” (ám chỉ khai thác năng lượng) mà còn muốn “xây dựng, đi nào, xây dựng,” nhằm thúc đẩy sản xuất và tạo việc làm tại Mỹ.
Quan điểm này được Chủ tịch Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC), ông Brendan Carr, ủng hộ. Ông Carr cho biết FCC đã “khởi động sáng kiến bãi bỏ quy định lớn nhất trong lịch sử FCC” và đang “thực hiện đánh giá từ trên xuống dưới tất cả các quy định,” báo hiệu một môi trường pháp lý thân thiện hơn cho các công ty công nghệ, viễn thông và không gian.
Nhà đầu tư tìm kiếm sự chắc chắn
Mặc dù bài diễn văn của ông Bessent giải thích một số điểm, các nhà quản trị tài sản lớn vẫn bày tỏ sự băn khoăn, đặc biệt về mối quan hệ Mỹ-Trung.
Ông Harvey Schwartz, CEO của Carlyle Group, đặt câu hỏi: “Tôi nghĩ câu hỏi lớn cho tất cả chúng ta là: ‘Chuyện gì xảy ra với Trung Quốc?'” Ông nhấn mạnh rằng một cuộc chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ không mang lại “kết quả tốt đẹp” và sẽ gây áp lực lên kinh tế toàn cầu.
Bà Jenny Johnson, chủ tịch và CEO của Franklin Templeton, chỉ ra một mối liên hệ: ý định dùng thuế quan để tài trợ cho cắt giảm thuế có thể khiến Washington trì hoãn việc đạt được các thỏa thuận thương mại cho đến khi luật thuế được thông qua. Tuy nhiên, bà cũng cho rằng thị trường cần thấy “một vài thỏa thuận được thực hiện để biết rằng Hoa Kỳ thực sự có ý định hợp tác.”
Châu Á có thể hưởng lợi?
Trong bối cảnh bất ổn này, châu Á có thể trở thành điểm đến hấp dẫn hơn cho các nhà đầu tư. Bà Jane Fraser, CEO của Citigroup, nhận định: “Phần còn lại của thế giới hiện không đứng yên.” Bà chỉ ra Ấn Độ đang thu hút đầu tư mạnh mẽ nhờ chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng (“Trung Quốc cộng một”) và tăng trưởng nội địa.
Bà Fraser dự đoán một sự “tái định vị phân bổ vốn để quân bình Hoa Kỳ và phần còn lại của thế giới” trong những năm tới. Bà Georgieva của IMF cũng đồng tình, kỳ vọng sẽ thấy nhiều hoạt động thương mại và thỏa thuận song phương/đa phương hơn trong các khu vực, ví dụ như sự hội nhập sâu sắc hơn của khối ASEAN.
Tóm lại, kế hoạch kinh tế của chính quyền Trump đang định hình lại bối cảnh thương mại và đầu tư toàn cầu, với những cơ hội và thách thức đan xen, đặc biệt là trong mối quan hệ với Trung Quốc và triển vọng của các nền kinh tế châu Á.
Nguồn tin: Nikkei Asia, ngày 6 tháng 5 năm 2025; Reuters (thông tin ảnh)
