Chúng ta, những người còn trong tuổi hẹn hò, hẳn không lạ gì cảnh tượng này: lướt qua hàng loạt hồ sơ trên các ứng dụng hẹn hò, tìm được người có vẻ hợp ý, bắt đầu trò chuyện… rồi cuộc hội thoại nhanh chóng đi vào ngõ cụt với những câu trả lời nhạt nhẽo, cụt lủn. Anh Adam Raines, một người dùng ở Anh Quốc, đã chia sẻ nỗi lòng này trên Reddit vào tháng Chín năm 2023, ví việc nhắn tin trên ứng dụng hẹn hò đôi khi giống như “đập đầu vào tường gạch” vậy. Thực trạng này dường như đã trở thành một vấn đề phổ biến, khiến nhiều người cảm thấy mệt mỏi và chán nản với việc tìm kiếm tình yêu qua mạng.
Các cuộc trò chuyện thường tẻ nhạt, chẳng đi đến đâu, và sự mới lạ ban đầu của việc “quẹt” đã phai nhạt. Nhiều người đổ lỗi cho thiết kế của ứng dụng, cho rằng mục tiêu lợi nhuận đã làm hỏng trải nghiệm người dùng: những đối tượng tiềm năng hấp dẫn bị khóa sau các bức tường trả phí, số lượt thích và tương hợp bị giới hạn. Tuy nhiên, một số ứng dụng hẹn hò phổ biến nhất như Tinder, Hinge, Bumble và Grindr dường như đang đưa ra một gợi ý khác: có lẽ vấn đề không chỉ nằm ở thuật toán hay giao diện, mà còn ở chính người dùng – cụ thể là sự thiếu kinh nghiệm và kỹ năng giao tiếp, tán tỉnh.
Tại sao cần được ‘huấn luyện’?
Một nghiên cứu từ The Survey Center on American Life cho thấy chỉ 56% người trưởng thành thuộc thế hệ Z từng có mối quan hệ lãng mạn ở tuổi thiếu niên, so với 78% của thế hệ Baby Boomer và 76% của thế hệ X. Báo cáo năm 2024 của Hinge cũng chỉ ra rằng người dùng Gen Z của họ đặc biệt gặp khó khăn trong việc hẹn hò. Nhiều người cho rằng đại dịch COVID-19 là một phần nguyên nhân: họ có khuynh hướng lo lắng hơn 47% khi nói chuyện với người mới và kém tự tin hơn 25% trong buổi hẹn hò đầu tiên so với người dùng Millennial.
Sự thiếu tự tin này, cộng với nỗi sợ bị đánh giá là “kỳ cục” (cringey) hay “quá sốt sắng”, khiến nhiều người trẻ ngần ngại bày tỏ cảm xúc một cách tự nhiên khi muốn làm quen hay tán tỉnh ai đó. Như chuyên gia hẹn hò Emyli Lovz nhận xét, nhiều nam giới hiện nay rất ghét các ứng dụng và muốn tiếp xúc trực tiếp hơn, nhưng lại sợ vì không biết phải nói gì, sợ bị coi là “kỳ quặc” (creepy).
Các ứng dụng hẹn hò nhập cuộc
Nhận thấy việc người dùng thiếu khả năng giao tiếp ảnh hưởng tiêu cực lên chính nền tảng của mình, các ứng dụng hẹn hò lớn đã bắt đầu hành động. Họ tung ra các tính năng mới nhằm giúp người dùng, đặc biệt là giới trẻ, trau dồi kỹ năng tán tỉnh và trò chuyện thành công hơn.
Tinder, hợp tác với OpenAI, đã ra mắt “The Game Game” vào tháng Ba. Đây là một trò chơi nhập vai sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), đưa người dùng vào các tình huống cụ thể có khả năng nảy sinh tình cảm (ví dụ: vô tình làm vỡ bình hoa của một anh chàng tại tiệc tân gia). Một giọng nói do AI tạo ra sẽ bắt đầu tán tỉnh, và người dùng phải trả lời bằng giọng nói của mình. Sau đó, ứng dụng sẽ đưa ra nhận xét và gợi ý cải thiện. Bà Hillary Paine, Phó chủ tịch tăng trưởng sản phẩm và doanh thu của Tinder, cho biết tính năng này nhắm đến người dùng từ 18-22 tuổi, nhằm cung cấp một “sân chơi vui vẻ, an toàn để thực hành tán tỉnh”, giúp họ tự tin hơn trong các tương tác thực tế.
Không chỉ Tinder, Grindr cũng đang thử nghiệm một “quân sư” AI có thể soạn những tin nhắn dí dỏm cho người dùng. Hinge thì phổ biến một “hướng dẫn cách kết nối” với các mẫu câu gợi ý để giúp người dùng bắt chuyện và duy trì đà giao tiếp sau khi gặp mặt. Họ cũng khuyến khích người dùng “chấp nhận sự kỳ cục” (Embrace Cringe Mode) bằng cách mạnh dạn bày tỏ sự tổn thương hoặc chấp nhận việc có thể bị người kia từ khước. Bumble thì có tính năng “Instant Match”, cho phép người dùng kết nối nhanh qua mã QR tại các sự kiện, bỏ qua những màn trao đổi ban đầu và tập trung vào sở thích chung.
Liệu công nghệ có phải là giải pháp?
Việc các ứng dụng hẹn hò cố gắng “dạy” người dùng cách giao tiếp và tán tỉnh đặt ra nhiều câu hỏi thú vị. Một mặt, những công cụ này có thể mang lại lợi ích nhất định. Chúng tạo ra một môi trường an toàn để những người thiếu kinh nghiệm thực hành mà không sợ bị đánh giá hay từ chối thật. Việc nhận được phản hồi, dù là từ AI, cũng có thể giúp họ nhận ra điểm yếu và cải thiện. Như bà Paine của Tinder nói, mục tiêu là giúp người dùng chuẩn bị tốt hơn và cảm thấy vui vẻ hơn.
Tuy nhiên, không phải ai cũng đón nhận những sáng kiến này một cách tích cực. Nhiều người dùng mạng xã hội đã bày tỏ sự chế giễu, cho rằng việc cần AI dạy cách tán tỉnh là “điều đáng buồn nhất”. Anh Adam Raines, người đã chia sẻ câu chuyện ban đầu, tỏ ra không mấy hy vọng rằng mô hình ngôn ngữ của robot “đủ mạnh mẽ và thực tế để mô phỏng hoặc ‘dạy’ việc tán tỉnh trực tuyến một cách đúng đắn”. Liệu việc thực hành với AI có thực sự chuyển thành kỹ năng giao tiếp hiệu quả với người thật? Hay nó chỉ tạo ra những tương tác máy móc, thiếu tự nhiên?
Hơn nữa, việc các ứng dụng cố gắng loại bỏ những “trao đổi khó xử” ban đầu (như cách Bumble làm) có thực sự giúp người dùng phát triển kỹ năng đối mặt và giải quyết những tình huống đó trong đời thực không? Hay nó chỉ đang né tránh vấn đề?
Rõ ràng, các công ty công nghệ đang nhận ra rằng trải nghiệm người dùng không chỉ phụ thuộc vào thuật toán mà còn vào chính kỹ năng xã hội của họ. Việc trang bị cho người dùng, đặc biệt là thế hệ trẻ, những công cụ để cải thiện kỹ năng giao tiếp cơ bản có thể là một hướng đi tất yếu. Nhưng liệu những công cụ dựa trên AI và các kịch bản giả lập có thực sự là giải pháp hiệu quả và bền vững cho sự cô đơn và khó khăn trong kết nối của con người hiện đại hay không, vẫn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ. Hai năm sau bài đăng trên Reddit, anh Raines cho biết vẫn chưa gặp được ai từ các ứng dụng (theo WIRED), điều này phần nào cho thấy con đường tìm kiếm kết nối thực sự vẫn còn nhiều trắc trở, bất kể công nghệ có cố gắng can thiệp đến đâu.
