BẮC KINH – Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, ông Đổng Quân, sẽ không tham dự một diễn đàn an ninh lớn ở châu Á vào cuối tuần này. Thay vào đó, Trung Quốc cử một phái đoàn học thuật cấp thấp hơn từ Đại học Quốc phòng Quân Giải phóng Nhân dân tham dự Đối thoại Shangri-La tại Singapore từ ngày 29/5 đến ngày 2/6, theo lời phát ngôn viên, Đại tá Trương Hiểu Cương, trong một cuộc họp báo hôm thứ Năm.
Vì sao một sự thay đổi như vậy? Phát ngôn viên Trương Hiểu Cương không giải thích chi tiết về quyết định này. Trong những năm trước, Trung Quốc thường cử bộ trưởng quốc phòng của mình tới hội nghị thượng đỉnh nổi tiếng này, nơi thường quy tụ các bộ trưởng quốc phòng, quan chức quân sự và an ninh cấp cao cùng các nhà ngoại giao từ khắp nơi trên thế giới. Đáng chú ý, năm ngoái, chính tại sự kiện này, ông Đổng Quân đã có cuộc gặp song phương với Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ lúc đó là Lloyd Austin. Tuy nhiên, vào tháng Mười Một năm ngoái, ông Đổng đã từ chối một cuộc gặp với người đứng đầu Ngũ Giác Đài khi cả hai ở Lào. Trước câu hỏi về khả năng gặp gỡ phái đoàn Mỹ năm nay, ông Trương không xác nhận.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth sẽ có lần đầu tiên tham dự diễn đàn này. Ông Hegseth, theo lịch trình, sẽ có bài diễn văn quan trọng đầu tiên vào thứ Bảy, trình bày tầm nhìn của ông về chính sách quốc phòng của Hoa Kỳ ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Các đồng minh châu Á đặc biệt theo dõi chặt chẽ bài diễn văn này. Họ muốn biết chính quyền Trump nhìn nhận như thế nào về mối đe dọa từ quá trình tối tân hóa quân sự của Trung Quốc và những căng thẳng đang diễn ra tại các vùng biển tranh chấp ở Đông Á và Đông Nam Á. Các quan chức Hoa Kỳ trước đó tiết lộ rằng ông Hegseth sẽ cố gắng thuyết phục các đồng minh châu Á rằng Washington là một đối tác tốt hơn Bắc Kinh. Kể từ khi nhậm chức, ông Hegseth đã hứa sẽ “giành lại” Kênh đào Panama khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc và mô tả Nhật Bản là “không thể thiếu” để giải quyết sự gây hấn quân sự của Trung Quốc trong khu vực.
Quan hệ quân sự Hoa Kỳ-Trung Quốc đã xấu đi trong những tháng gần đây. Kể từ khi ông Trump nhậm chức, nhiều kênh đối thoại quân sự cấp chuyên viên do chính quyền Biden thiết lập trước đó đã ngưng hoạt động. Mặc dù vậy, phát ngôn viên Trương Hiểu Cương khẳng định: “Trung Quốc rất coi trọng quan hệ quân sự Hoa Kỳ-Trung Quốc và sẵn sàng liên lạc ở các cấp độ khác nhau.” Ông cũng bày tỏ: “Chúng tôi hy vọng Hoa Kỳ sẽ tôn trọng một cách nghiêm chỉnh các lợi ích cốt lõi và những lo lắng chính của chúng tôi, cùng chúng tôi đi cùng hướng, và thúc đẩy sự phát triển ổn định và tốt đẹp của quan hệ quân sự song phương.”
Tình hình khu vực vẫn còn nhiều điểm nóng. Trung Quốc có các tranh chấp hàng hải đang diễn ra với Philippines ở Biển Đông, vùng biển mà nhiều quốc gia khác trong khu vực cũng tuyên bố chủ quyền. Trong những tháng gần đây, Hàn Quốc và Nhật Bản đã công khai bày tỏ lo ngại về các cấu trúc mà Trung Quốc xây dựng và sự hiện diện quân sự của nước này ở Hoàng Hải và Biển Hoa Đông.
Sự vắng mặt của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc tại một diễn đàn quan trọng như Đối thoại Shangri-La, cùng với sự xuất hiện của tân Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, chắc chắn sẽ là tâm điểm chú ý của giới quan sát quốc tế trong những ngày tới. Liệu điều này có báo hiệu một sự thay đổi trong cách tiếp cận của Trung Quốc đối với các vấn đề an ninh khu vực, hay chỉ đơn thuần là một vấn đề về lịch trình? Đây là câu hỏi mà nhiều nhà phân tích đang cố gắng tìm lời giải đáp.
Nguồn: Nikkei Asia
