Trên tivi của người Việt ở Bolsa, tôi thường “bị” nghe quảng cáo món “thịt kho rì”. Là người Việt biết tiếng Việt cũng kha khá, có nghiên cứu chút ít về tiếng Việt nhưng tôi không hiểu món “thịt kho rì” nầy.
“Rì” trong tiếng Việt là một từ láy. Chữ nầy thường đi sau động hoặc danh từ để tô đậm thêm danh từ trước đo hoặc làm giảm mức độ của động từ đi trước. Người ta thường nói “xanh rì” để chỉ một vùng một chỗ hoặc một vật tòan bộ đều bị phủ xanh tới mức không thấy một màu nào khác.
Tự điển ghi nhận “rì” nhằm “tô đậm thêm” hoặc làm “giảm tốc độ” của chữ đi trước.
Trong tiếng Việt chỉ có những chữ có từ Rì làm từ láy là:
Rù rì: nói nho nhỏ, nói rất nhỏ
Chậm rì: rất chậm, quá chậm
Xanh rì: xanh mướt, xanh lắm
Rậm rì: rậm rạp lắm, không thấy kẻ hở
Bí rì hay bí rị: bó tay, không thể giải quyết được.
Vậy “kho rì” là kho ra sao?
Trong ẩm thực Việt Nam xưa nay, có khá nhiều món thịt kho. Tết thì có món thịt kho tàu (thịt kho với nước dừa, miếng thịt nổi lên mặt như chiếc tàu nổi trên nước); thông thường thì thịt kho khô, thịt kho mặn, thịt kho rệu (thịt kho xong miếng thịt thiệt mềm)….nhưng không hề thấy món thịt kho rì! Tôi là người Nam, ăn cũng nhiều món thịt kho nhưng chưa hề nghe và thấy món thịt kho rì!
Thiển nghĩ, có thể đây là món thịt kho mới chăng? Tôi chưa ăn thử nên không chắc. Hay là người bán không hiểu nhiều về tiếng Việt, về ẩm thực nên…nói đại!
Theo tôi, có thể người bán muốn bán món “thịt kho rệu” mà vì không rành về ẩm thực hoặc không nhớ đúng tên của món nầy nên nói vậy chăng? Tôi cũng không chắc.
Song nên nhớ rằng, chúng ta là người Việt dù ở nơi nào trên thế giới nầy, cũng nên dùng chữ cho chính xác để em cháu sau nầy không lầm lẫn, nhứt là các em cháu sanh và lớn lên ở xứ người.
Mong rằng người bán món thịt nầy có lời giải thích thêm cho bà con mình rõ.
TÁM BÔN XA
