Các thử nghiệm tại một đại hội âm nhạc cho thấy một số thói quen làm tăng sức hấp dẫn đối với muỗi, trong khi những thói quen khác lại giúp xua đuổi chúng.
Biddinghuizen, Hòa Lan – Trong ba ngày nóng nực của tháng Tám năm 2023, tại một trong những đại hội âm nhạc lớn nhất ở Hòa Lan, một dòng người xếp hàng dài bên ngoài lối vào của bốn thùng hàng được hàn lại với nhau. Nhưng họ không phải đang chờ xem một buổi trình diễn hay xin chữ ký của Billie Eilish. Họ đang xếp hàng để diện kiến một đàn muỗi.
Những thùng hàng này thực chất là một phòng thí nghiệm tạm thời, và những người tham gia là những tình nguyện viên cho một công cuộc nghiên cứu nhằm đánh giá mức độ hấp dẫn của họ đối với loài côn trùng hút máu này. Những người tham dự đại hội đặt cánh tay của họ lên những chiếc hộp acrylic trong suốt, cho phép những con muỗi bị nhốt bên trong ngửi thấy mùi nhưng không thể đốt. Một máy ảnh giúp theo dõi số lần muỗi đậu lại, sau đó máy tính sẽ tính toán và đưa ra một điểm số.
Felix Hol, một nhà sinh học định lượng tại Trung tâm Y tế Đại học Radboud ở Nijmegen, Hòa Lan, kể lại: “Bạn sẽ nghe thấy tiếng reo hò lớn khi điểm số xuất hiện trên bảng điện tử”. Đồng nghiệp của Hol, Sara Lynn Blanken, cho biết mọi người còn cố gắng chứng minh rằng họ hấp dẫn muỗi hơn cả bạn đời của mình. Họ nhìn điểm số và nói: “Thấy chưa, em nói đúng mà!”.
Công cuộc nghiên cứu mang tên “Thử nghiệm Sức hút Muỗi” của nhóm không chỉ mang đến một hoạt động lạ thường cho những người tham dự đại hội Lowlands 2023 ở Biddinghuizen, mà còn mang lại những kết quả khoa học đáng chú ý. Nhóm nghiên cứu tường trình vào ngày 26 tháng 8 trên trang bioRxiv.org rằng một số hành vi nhất định dường như có ảnh hưởng đến sức hấp dẫn của con người đối với muỗi. Họ nhận thấy việc uống bia, hút cần sa và ngủ gần người khác có xu hướng làm tăng sức hút này. Ngược lại, việc thoa kem chống nắng lại có tác dụng ngược lại.
Công cuộc nghiên cứu này bổ túc thêm cho những kiến thức tương đối ít ỏi về sở thích đốt người của muỗi. Các công cuộc nghiên cứu trước đây đã xác định được một số yếu tố ảnh hưởng đến “khẩu vị” của muỗi, nhưng không ai biết chính xác điều gì quyết định việc lựa chọn mục tiêu. Hol cho biết có lẽ đây là sự tương tác của nhiều yếu tố khác nhau, như chế độ ăn uống, mùi cơ thể, nhiệt độ và các vi sinh vật sống trên da của một người.
Trong phòng thí nghiệm tạm thời, nhóm của Hol đã thử nghiệm phản ứng của muỗi đối với các tình nguyện viên và thu thập hàng loạt dữ liệu khác, bao gồm thông tin về vệ sinh cá nhân, chế độ ăn uống, việc sử dụng chất kích thích và rượu, thói quen ngủ và việc bôi kem chống nắng. Nhóm đã thử nghiệm trên 500 tình nguyện viên và quan sát thấy một loạt các phản ứng khác nhau từ muỗi. Sau khi một số người đặt cánh tay của họ lên lồng, những con côn trùng đã bay vút sang phía bên kia nơi có đồ ăn chứa đường. Trong khi đó, những người tham gia khác lại khiến muỗi lao vào họ chỉ trong vài giây.
Những người đặc biệt hấp dẫn này có thể là những người uống bia. Nhóm nghiên cứu nhận thấy những người vừa uống bia hấp dẫn muỗi hơn 44% so với những người không uống. Con số này tính đến số lần côn trùng đậu vào phía lồng áp vào cánh tay của tình nguyện viên. Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy một mối liên hệ tương tự ở những người sử dụng cần sa và những người ngủ gần người khác vào đêm hôm trước.
Tuy nhiên, kem chống nắng dường như lại làm giảm sự quan tâm của muỗi: trong số những người mới tắm gần đây, những người có thoa kem chống nắng chỉ hấp dẫn bằng một nửa so với những người không thoa.
Hol khuyến nghị nên xem xét các kết quả này một cách cẩn trọng. Do địa điểm thực hiện, công cuộc nghiên cứu này được kiểm soát lỏng lẻo hơn so với các nỗ lực trước đây. Hơn nữa, những người tham gia công cuộc nghiên cứu, chủ yếu là những người tham dự đại hội thích cắm trại, có thể không đại diện cho dân số trung bình.
Tuy nhiên, nhìn chung, kết quả của nhóm cho thấy rằng nếu bạn không muốn bị muỗi đốt, thì “đừng uống bia, đừng hút cần sa, đừng ngủ chung với người khác và hãy thoa kem chống nắng,” Hol nói. Ông nói thêm, nếu lời khuyên đó nghe không hấp dẫn, vẫn còn một giải pháp thay thế: “Bạn có thể làm bất cứ điều gì bạn muốn và mặc áo tay dài.”.
Nguồn: Science News
