Trong báo cáo mới đây, Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cho biết, tỷ suất sinh của Việt Nam đã giảm xuống mức thấp kỷ lục và được dự báo sẽ còn tiếp tục giảm trong nhiều năm tới, theo báo Doanh Nhân trong nước ngày 14-8.
Theo VARS, quá trình già hóa dân số tại Việt Nam đang diễn ra nhanh chóng, đặc biệt rõ nét tại các đô thị lớn như Hà Nội và Sài Gòn. Tâm lý kết hôn muộn và trì hoãn sinh con đã trở nên phổ biến trong giới trẻ đô thị.
Dẫn số liệu từ Tổng cục Thống kê (Bộ Tài chính), tuổi kết hôn trung bình lần đầu tại Việt Nam đã tăng từ 24,1 tuổi năm 1999 lên 27,2 tuổi vào năm 2024. Trong khi đó, mức sinh đã giảm một nửa so với năm 1989, xuống chỉ còn 1,91 con/phụ nữ – mức thấp nhất từ trước tới nay. Đặc biệt, tại Hà Nội và Sài Gòn, tỷ suất sinh đang tiến gần mức “siêu thấp” (dưới 1,3 con/phụ nữ) theo phân loại của Liên Hợp Quốc. Có một đặc điểm về sự già hóa dân số ở Việt Nam là số lượng nữ cao tuổi nhiều hơn nam, đồng thời gia tăng về tỷ lệ người già sống một mình do không lập gia đình hay góa vợ/góa chồng. Theo thống kê, hiện đang có khoảng 72% người lớn tuổi sống cùng con cháu trong khi gia đình Việt Nam đang có xu hướng chuyển đổi quy mô từ gia đình truyền thống (tức ba thế hệ ông bà – cha mẹ – con cái sẽ sống cùng nhau) sang gia đình hạt nhân (tức chỉ có vợ chồng và con cái). Chính vì vậy, có không ít người già phải sống trong cảnh “đơn chiếc”, rất bất lợi đối với họ bởi về cơ bản, gia đình chính là chỗ dựa vững chắc cho mỗi người khi về già.
Một trong những nguyên nhân chính được chỉ ra là chi phí sinh hoạt và giá nhà quá cao, vượt xa khả năng chi trả của người trẻ. Viện Nghiên cứu và Đánh giá Thị trường Bất động sản Việt Nam (VARS IRE) nhận định, điều này đang khiến nhiều người trẻ lựa chọn sống độc thân hoặc thu hẹp quy mô gia đình, qua đó làm suy giảm lực cầu trên thị trường bất động sản.
Thực tế cho thấy, ngày càng nhiều người trẻ từ bỏ giấc mơ sở hữu nhà, chuyển sang lựa chọn thuê nhà lâu dài. Nhưng chính việc “chậm an cư” này lại tiếp tục kéo lùi kế hoạch lập gia đình, sinh con, tạo nên một vòng xoáy giảm dân số đầy lo ngại. VARS khuyến nghị Nhà nước cần can thiệp mạnh mẽ nhằm kiểm soát giá nhà ở mức hợp lý và thúc đẩy phát triển các dòng sản phẩm phù hợp với nhu cầu thực tế.
