Một bước ngoặt bất ngờ đang diễn ra tại Costco, chuỗi cửa hàng bán lẻ nổi tiếng của Mỹ, khi họ hợp tác với Electric Era, một công ty được sáng lập bởi các cựu kỹ sư của hãng SpaceX. Hợp tác này giúp Costco triển khai trạm sạc siêu nhanh cho xe các loại xe điện ngay tại bãi đậu xe của mình.
Chỉ trong 54 ngày, Electric Era đã hoàn thành việc lắp đặt sáu trạm sạc nhanh tại một chi nhánh Costco ở tiểu bang Florida. Những trạm sạc này có thể nạp đến 80% pin chỉ trong 20–60 phút, điều mà bất cứ chủ xe điện nào cũng mong đợi.
Đơn giản, nhanh gọn và hiệu quả
Thay vì mất hàng tháng trời thi công, dự án này được thực hiện với tốc độ đáng kinh ngạc. Electric Era ký hợp đồng với Costco vào ngày 7/4, hoàn tất thủ tục và giấy phép chỉ sau 11 ngày, và đến ngày 30/5, hệ thống đã bắt đầu hoạt động.
Bí quyết nằm ở phương pháp có tên “nguyên lý đầu tiên” (first principles), một tư duy kỹ thuật được Elon Musk luôn luôn hô hào mọi người phải áp dụng tại SpaceX. Theo đó, mọi chi tiết của hệ thống được thiết lập lại từ đầu để giảm thiểu tối đa chi phí, thời gian và độ tin cậy. Kết quả là bộ sạc có tỷ lệ hoạt động 98.5%, có giám sát 24/7, và hỗ trợ cả chuẩn CCS lẫn NACS.
Ngoài ra, trạm sạc còn được tích hợp màn hình 32 inch để ngoài quảng cáo còn có hệ thống quét thẻ hội viên Costco, giúp khách vừa sạc xe vừa tích tụ thêm điểm để được giảm giá khi mua sắm.
“Nguyên lý đầu tiên” là gì?
“Nguyên lý đầu tiên,” được cho là được Aristote phát minh, là cách giải quyết vấn đề bằng cách tháo rời mọi giả định sẵn có, tìm về những sự thật căn bản nhất, rồi từ đó đặt ra giải pháp mới từ đầu.
Chẳng hạn, trong trường hợp này, thay vì đặt câu hỏi: “Trạm sạc xe điện hiện nay hoạt động thế nào?”, người áp dụng “nguyên lý đầu tiên” sẽ hỏi: a) Sạc xe điện cần gì? b) Những vật liệu chính là gì? C) Phải vận hành ra sao để vừa nhanh, vừa đáng tin cậy, vừa rẻ?
Nhờ này “nguyên lý đầu tiên,” các kỹ sư của Electric Era đã không rập khuôn theo mô hình thi công phức tạp và tốn kém vốn phổ biến trong ngành năng lượng. Họ thiết kế lại toàn bộ hệ thống từ con số 0, từ vật liệu, phần mềm, đến phương thức lắp đặt, dẫn đến giải pháp có thể thi công trong vài tuần thay vì vài tháng hay nửa năm như trước.
Nguyên tắc này từng được Elon Musk áp dụng khi thiết kế pin cho Tesla và tên lửa của SpaceX. Thay vì mua theo giá thị trường, ông phân tích từng thành phần – như lithium, nhôm, niken – và tìm cách kết hợp lại thành sản phẩm mới với chi phí thấp hơn nhiều.
Nhờ vậy, Electric Era đã chứng minh rằng những gì tưởng như “bất khả” trong ngành năng lượng – như lắp trạm sạc nhanh trong 54 ngày – hoàn toàn có thể làm được, nếu ta bắt đầu lại từ những điều căn bản.
Tốt cho cả khách hàng lẫn Costco
Việc đậu xe, sạc pin nhanh và tiện lợi trong lúc vào siêu thị mua sắm giúp khách hang của Costco tiết kiệm nhiều thời gian. Với Costco, mỗi lần sạc của khách tương đương với 30 phút mua hàng, điều giúp công ty này tăng doanh thu đáng kể.
Quincy Lee – CEO của Electric Era – khẳng định rằng đây chính là điều người tiêu dùng mong muốn: trạm sạc nhanh, đáng tin cậy và tiện lợi, vừa thúc đẩy xu hướng xe điện, vừa giúp các doanh nghiệp như Costco phát triển.
Đương nhiên, Florida chỉ là điểm khởi đầu. Electric Era đang có kế hoạch mở rộng mô hình này ra khắp nước Mỹ, đặc biệt tại các trạm xăng, trung tâm thương mại và chuỗi siêu thị lớn. Mục tiêu là giảm nỗi lo “hết điện giữa đường” một trong những rào cản lớn của người tiêu dùng khi cân nhắc việc mua xe điện.
Tesla có được lợi gì không?
Trước kế hoạch bành trướng của Electric Era, một câu hỏi thú vị được đặt ra: xu hướng này sẽ giúp hay gây bất lợi cho Tesla?
Câu trả lời là còn tùy và có thể là… cả hai. Một mặt, việc mở rộng hệ thống sạc công cộng, đặc biệt nếu hỗ trợ chuẩn NACS (chuẩn sạc riêng của Tesla) sẽ khiến xe Tesla càng trở nên tiện dụng, đặc biệt với người không muốn phụ thuộc hoàn toàn vào hệ thống Supercharger độc quyền của hãng này. Khách hàng có nhiều lựa chọn hơn, và điều đó có thể kích thích doanh số cho Tesla.
Nhưng mặt khác, nếu các hãng như Electric Era phát triển nhanh và phủ rộng, thì ưu thế “hệ sinh thái khép kín” của Tesla sẽ dần mất đi sự khác biệt. Tesla sẽ không còn độc quyền về trải nghiệm sạc nhanh và tiện lợi, một điểm từng là lợi thế cạnh tranh lớn.
Tóm lại, nếu Tesla biết tận dụng sự chuyển mình của thị trường sạc điện xe, bằng cách mở rộng hợp tác và tập trung vào phẩm chất của xe thay vì nắm độc quyền hạ tầng thì đây vẫn có thể là thời cơ chứ không phải thách thức.
Tận dụng chính sách quốc gia
Nhờ các chương trình như NEVI (National Electric Vehicle Infrastructure), tạm dịch là hạ tầng xe điện quốc gia, chính phủ Mỹ sẵn sàng tài trợ đến 80% chi phí lắp đặt cho những công ty đáp ứng đủ tiêu chuẩn.
Đây là cơ hội vàng để đẩy mạnh hạ tầng sạc trên toàn quốc, đồng thời góp phần thúc đẩy xu hướng chuyển đổi sang xe điện.
Với bước đi đột phá này, liên minh giữa Costco và Electric Era không chỉ cung cấp dịch vụ sạc nhanh – mà còn mở ra một tương lai năng động và tiện lợi hơn cho ngành xe điện Hoa Kỳ.
Nguồn: https://electrek.co/2025/06/19/spacex-alums-just-supercharged-ev-charging-at-costco/
