VŨ QUỐC NAM
Los Angeles, thành phố của những giấc mơ điện ảnh, đang phải đối mặt với một cơn ác mộng: cuộc khủng hoảng nhà ở ngày càng trầm trọng, một phần không nhỏ do sự bùng phát của các hoạt động cho thuê ngắn hạn bất hợp pháp. Điều đáng nói, tình trạng “nhờn luật” này không chỉ diễn ra ở kinh đô điện ảnh mà đang trở thành một vấn đề nhức nhối trên toàn cầu, buộc chính quyền nhiều nơi phải vào cuộc với những biện pháp mạnh mẽ.
Tại Los Angeles, dù đã có luật cấm chuyển đổi nhà ở được kiểm soát giá thuê (rent control) thành nơi cho thuê ngắn hạn từ năm 2018 và Sắc lệnh Chia sẻ Nhà ở (Home-Sharing Ordinance) hiệu lực từ 2019, việc thi hành luật vẫn còn quá lỏng lẻo. Ước tính khoảng 60% các địa điểm cho thuê ngắn hạn là bất hợp pháp. Các chủ nhà vi phạm thường “ẩn mình” một cách công khai trên các nền tảng đặt phòng trực tuyến, thậm chí dùng thông tin giả mạo về giấy phép. Tình trạng này không chỉ làm cạn kiệt nguồn cung nhà ở giá phải chăng cho người dân địa phương mà còn gây ra nhiều hệ lụy về an ninh trật tự. Hội đồng thành phố đang xem xét các biện pháp siết chặt việc thực thi luật, gồm cho phép người dân khởi kiện các chủ nhà vi phạm.
Tuy nhiên, ngay cả cảnh sát Los Angeles cũng thừa nhận họ chưa đủ nguồn lực và cơ sở hạ tầng để thi hành hiệu quả các quy định mới.
Nhìn sang bờ kia Đại Tây Dương, Tây Ban Nha cũng quyết liệt không kém. Chính phủ nước này gần đây đã yêu cầu Airbnb gỡ bỏ gần 66.000 danh mục cho thuê vì vi phạm các quy định về lưu trú du lịch, như thiếu giấy phép hoặc thông tin về sở hữu chủ không rõ ràng. này diễn ra trong bối cảnh các cuộc biểu tình phản đối tình trạng “quá tải du lịch” và giá thuê nhà tăng phi mã lan rộng. Thành phố Barcelona thậm chí còn đi xa hơn khi tuyên bố sẽ loại bỏ toàn bộ 10.000 căn hộ du lịch ngắn hạn vào cuối năm 2028. Bộ trưởng phụ trách các vấn đề tiêu dùng, Pablo Bustinduy, mô tả quyết định của tòa án yêu cầu Airbnb rút ngay một số lượng lớn bất động sản là “một thắng lợi rõ ràng cho những người đấu tranh bảo vệ quyền nhà ở.” Ông khẳng định mục tiêu là chấm dứt tình trạng “vô luật pháp” và “thiếu kiểm soát” trong lĩnh vực cho thuê ngắn hạn.
Dĩ nhiên, Airbnb không ngồi yên. Công ty này tuyên bố sẽ kháng cáo các quyết định tại Tây Ban Nha, cho rằng trách nhiệm thuộc về chủ nhà và việc điều chỉnh Airbnb sẽ làm tổn thương các gia đình địa phương dựa vào nguồn lợi tức này. Họ cũng lập luận rằng nguyên nhân gốc rễ của khủng hoảng nhà ở là do thiếu nguồn cung.
Trong khi đó, tại một số thành phố khác ở Hoa Kỳ như Houston, Texas, chính quyền lại tập trung vào một khía cạnh khác của vấn đề cho thuê ngắn hạn: các bữa tiệc gây rối và ảnh hưởng đến cộng đồng. Houston vừa thông qua một loạt thay đổi trong luật cho thuê ngắn hạn, yêu cầu chủ nhà phải ghi danh, trả phí hàng năm, và có thể bị thu hồi giấy phép nếu có nhiều vi phạm về tiếng ồn hoặc các quy định khác. Thành phố cũng yêu cầu chủ nhà hoặc người điều hành phải tham gia tập huấn hàng năm về phòng chống buôn người.
Đáp lại những lo ngại này, Airbnb đang khai triển “công nghệ chống tiệc tùng” sử dụng học máy để xác định và ngăn chặn các yêu cầu đặt phòng có nguy cơ cao tổ chức tiệc trái phép. Công ty cho biết công nghệ này đã cho thấy hiệu quả trong việc giảm thiểu các sự cố. Tuy nhiên, liệu việc ngăn chặn các bữa tiệc có giải quyết được tận gốc vấn đề khan hiếm nhà ở và giá thuê tăng cao mà các thành phố như Los Angeles và Barcelona đang phải đối mặt?
Rõ ràng, mô hình “kinh tế chia sẻ” mà Airbnb tiên phong đang bộc lộ những mặt trái phức tạp. Lợi ích kinh tế cho một số cá nhân không thể đánh đổi bằng sự bất ổn về nhà ở và chất lượng cuộc sống của cả một cộng đồng.
Việc các chính phủ từ châu Âu đến châu Mỹ phải can thiệp mạnh mẽ cho thấy đã đến lúc các nền tảng cho thuê ngắn hạn cần phải có trách nhiệm hơn trong việc bảo đảm hoạt động kinh doanh của mình hài hòa với lợi ích chung. Cuộc đấu tranh giữa việc tối đa hóa lợi tức và bảo vệ quyền lợi cộng đồng vẫn còn tiếp diễn, và có lẽ, tương lai của ngành này sẽ phải đi kèm với những quy định chặt chẽ hơn để tìm lại sự quân bình cần thiết. Vấn đề không chỉ nằm ở việc “xây thêm nhà” mà còn ở việc làm thế nào để những ngôi nhà đó phục vụ đúng mục đích và đối tượng cần thiết, thay vì trở thành những “căn nhà ma” chỉ phục vụ cho lợi nhuận ngắn hạn.
Nguồn:
https://news.airbnb.com/cracking-down-on-summer-holiday-parties-with-anti-party-technology
