MX LÊ QUANG LIỄN
LGT: Từ tháng Tám, 2025, truyền thông tại Việt Nam rầm rộ đưa tin về phim Mưa Đỏ do Điện Ảnh Quân Đội Nhân Dân, trực thuộc Tổng Cục Chính Trị, Bộ Quốc Phòng Việt Nam, chỉ đạo sản xuất. Cuốn phim này được chuyển thể từ quyển tiểu thuyết cùng tên của Chu Lai viết về trận chiến 81 ngày đêm giữa quân đội Bắc Việt và Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa tại Quảng Trị năm 1972. Trước 1975, ông Chu Lai từng là một người lính đặc công tại vùng ven Sài Gòn và không tham gia trong cuộc chiến tại Quảng Trị năm 1972 (1).
Phim Mưa Đỏ đạt được doanh số cao tại Việt Nam, và đã được Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch Việt Nam đề cử để tham gia vòng sơ tuyển hạng mục Phim Quốc Tế Hay Nhất tại giải Oscar lần thứ 98.
Cộng Đồng Người Việt Tị Nạn Cộng Sản tại hải ngoại cũng ít nhiều quan tâm tới phim Mưa Đỏ bởi vì phim tuyên truyền sai lạc về trận tái chiếm Quảng Trị trong mùa Hè 1972, trận chiến có thể coi là khốc liệt nhất và cũng anh dũng nhất trong quân sử của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa (QLVNCH).
Sau đây là một bài viết của Cựu Thiếu Tá Lê Quang Liễn thuộc Binh Chủng Thủy Quân Lục Chiến (TQLC VNCH), người đã trực tiếp chỉ huy một đại đội và sát cánh cùng nhiều lực lượng khác của QLVNCH trong trận chiến 81 ngày đêm để lấy lại Quảng Trị.
Sau đây, mời độc giả xem lời của ông Liễn chia sẻ với các đồng đội TQLC VNCH tại hải ngoại và bài viết của ông.
***
Từ cuối tháng Tám, 2025 đến nay, những người Cộng Sản tung cuốn phim Mưa Đỏ về cuộc chiến tại Quảng Trị, 1972. Với mục đích tuyên truyền, phim có nhiều phân cảnh và nhiều sự việc nhằm bôi nhọ QLVNCH, đặc biệt là TQLC (trong cảnh đốt tù binh).
Có nhiều điều hư cấu mà chúng ta không xem phim nên không nắm vững. Tuy nhiên, chính một “cựu chiến binh Thành Cổ” của Bắc Việt là ông Trịnh Hòa Bình (đi lính năm 17 tuổi, được gửi vào Cổ Thành năm 1972, giải ngũ và theo học y khoa, tốt nghiệp Bác Sĩ và nay đã về hưu) nêu ra trong một buổi phỏng vấn trên Tạp Chí “Một Thế Giới” rằng,”nhiều điểm hư cấu để bôi nhọ người lính VNCH, (và) cục diện của cuộc chiến.”
Ngoài những nhận xét mà tôi sẽ trích trong bài viết dưới đây, ông Trịnh Hòa Bình đánh giá chung phim Mưa Đỏ như sau:
“Dưới góc độ là phim lịch sử, tôi đánh giá Mưa Đỏ chưa đạt yêu cầu. Đừng nói vì thời gian gấp gáp quá, bởi hạn mức thời gian là do chúng ta tạo ra. Đừng nói vì kinh phí hạn hẹp, bởi có những điều không phải do kinh phí. Cũng đừng nói ‘Nữ đạo diễn làm được phim thế này là hay rồi.’ Nói như vậy là bao biện và có hàm ý phân biệt giới tính.”
Sau đó bài viết đăng trên FaceBook của ông bị chửi rủa tơi bời.
Là một sĩ quan từng tham chiến tại Quảng Trị, tôi xin cám ơn Bác Sĩ Trịnh Hòa Bình đã gióng lên tiếng nói trung thực của người trí thức có trách nhiệm với lịch sử.
Sau đây là vài nhận xét của tôi về những điều không trung thực trong phim Mưa Đỏ.
***
Cuốn phim Mưa Đỏ do Cục Điện Ảnh của Quân Đội Nhân Dân Việt Nam chỉ đạo được dàn dựng công phu, nhằm tái hiện một giai đoạn bi thương trong lịch sử dân tộc, đặc biệt là trận chiến đẫm máu tại Cổ Thành Quảng Trị năm 1972. Tuy nhiên, do tính chất của sản phẩm mang màu sắc tuyên truyền, phục vụ mưu đồ chính trị, một số cảnh trong phim đã được dàn dựng khác xa sự thật hoặc phóng đại quá nhiều so với thực tế.
Việc hư cấu trong phim, truyện là lẽ thường. Nhưng đó là với các tác phẩm giải trí, còn khi các tác phẩm mang tính cách lịch sử, thì sự thật phải được tôn trọng. Những bộ phim ngoại quốc về phòng hơi ngạt, lò thiêu của Đức Quốc Xã, về vụ thảm sát Nanking do quân Nhật, hoặc vụ thảm sát 22,000 người Ba Lan tại Katyn do lệnh của nhà độc tài Liên Xô Joseph Stalin năm 1940, đều rất trung thực, vì chúng dựa trên tài liệu là hàng ngàn tấm ảnh, thước phim đã được ghi lại và có hàng vạn, hàng chục vạn người chứng kiến và kiểm chứng.
Từ khi phim Mưa Đỏ chiếu ra công chúng ở Việt Nam cho đến nay, đã có nhiều luồng dư luận trái ngược. Đa số những người ở miền Bắc, đặc biệt là giới trẻ sinh ra sau cuộc chiến, và cả giới trẻ miền Nam, vì không hề theo dõi tài liệu trên sách báo ngoại quốc, thì tin rằng những tình tiết bi hùng của phim là sự thật. Còn những người miền Nam, đặc biệt là những quân nhân từng tham chiến trải dài hơn hai mươi năm, thì nhìn thấy rất rõ sự phóng đại, xuyên tạc ác ý của người làm phim.
Tôi là quân nhân thuộc binh chủng Thủy Quân Lục Chiến VNCH, người được vinh dự có mặt trong cuộc chiến bảo vệ miền Nam vào Mùa Hè Đỏ Lửa năm 1972 trên chiến trường Quảng Trị từ tháng Ba,1972 cho đến ngày kết thúc 15 tháng 9, 1972. Với tư cách và danh dự của một người chính trực, tôi có thể nêu ra những điều tôi đã chứng kiến trong trận đánh Cổ Thành Quảng Trị.
- Về thời gian và địa điểm:
Trong phim Mưa Đỏ, các trận đánh đều diễn ra trong lòng Cổ Thành từ những ngày đầu tiên.
Ông Trịnh Hòa Bình, một cựu binh Bắc Việt, từng có mặt chiến đấu ở Cổ Thành Quảng Trị, xác nhận rằng nhà làm phim đã sai khi cho rằng các trận đánh diễn ra bên trong Cổ Thành.
Ông viết, “Điều đó sai cơ bản với lịch sử: từ diễn biến các trận đánh đến hiện trường tái hiện các đường hầm.”
“Phần lớn thời gian của 81 ngày đêm là chiến đấu ở các khu vực, làng xã xung quanh Thành Cổ, tức là bên ngoài thành. Thành Cổ Quảng Trị là một khu hình vuông, phía sau là sông Thạch Hãn, 3 hướng còn lại là Bắc, Đông, Nam, là những chỗ giao tranh. Không đánh nhau ở trong Thành Cổ, cho đến ngày thứ 81.”
“Cả thành cổ ấy, mỗi chiều hơn 500m, diện tích chừng 1/4 km² mà riêng quân ta đã tới 8 tiểu đoàn thì chỗ đâu mà nhét được. Và nếu chui hết vào đó thì chỉ cần một lượt B52 ném xuống là chết ráo! Nhiệm vụ của lực lượng bảo vệ Quảng Trị là phòng ngự không cho địch vào được Thành Cổ. Nghĩa là đánh nhau ở xung quanh.”
Sự thật mà tôi chứng kiến:
Về địa điểm thật sự của những trận giao tranh thì ông Trịnh Hòa Bình đã viết đúng .
Ngày 27 tháng Bảy, 1972 Sư Đoàn Thủy Quân Lục Chiến được lệnh thay thế Sư Đoàn Nhảy Dù để tái chiếm Thị Xã và Cổ Thành Quảng Trị. Tất cả chín Tiểu Đoàn TQLC đều trực tiếp tham chiến, được luân phiên điều động lên tuyến đầu (2).
Trong giai đoạn từ 27 tháng Bảy đến 8 tháng Chín, 1972, TQLC đã trải qua các cuộc giao chiến chính yếu và vô cùng gian khổ để chiếm từng mục tiêu trong Thị Xã Quảng Trị như bệnh viện, chợ, trường học… Trong hơn một tháng, TQLC đã kiên trì chiến đấu và chịu nhiều thương vong vì chúng tôi ở trong thế tấn công vào những vị trí phòng thủ dày đặc của Cộng Sản Bắc Việt (CSBV). Các đơn vị TQLC đã gặp rất nhiều khó khăn khi tấn công về hướng Cổ Thành vì địch quân có được ưu thế là phòng thủ trong các căn cứ kiên cố và trên các cao địa. Hai Tiểu Đoàn 3 và Tiểu Đoàn 6 TQLC với mục tiêu là Cổ Thành đã chiến đấu anh dũng và chịu tổn thất nặng để tiêu diệt các chốt CSBV và tiến sát tới bờ thành.
Trong thời gian TQLC hành quân để chiếm lại từng tấc đất trong thị xã thì Cổ Thành chỉ bị pháo kích và oanh kích.
Đến ngày 9 tháng Chín, 1972, khi các cánh quân của Lữ Đoàn 258 TQLC đã đến bờ phía Nam của Cổ Thành, giai đoạn dứt điểm thừa thắng xông lên tái chiếm Cổ Thành bắt đầu.
Đêm 13 tháng Chín cho tới mờ sáng 14 tháng Chín, 1972 Tiểu Đoàn 3 / Lữ Đoàn 147 và Tiểu Đoàn 6 / Lữ Đoàn 258 TQLC đã chiến đấu mưu trí và quên mình với nhiều hy sinh xương máu để tiến sát và chiếm hai góc Đông Bắc và Đông Nam của Cổ Thành. Sáng ngày 14 tháng Chín, 1972, TQLC đã tràn vào trong thành và thanh toán các đơn vị CSBV còn cố thủ tại đây. Trước áp lực của nhiều hướng tấn công của TQLC, lính BV đã phải buông súng đầu hàng vì đã mất hết tinh thần chiến đấu và kiệt quệ vì đói. Ngày 15 tháng 9, 1972 TQLC đã dựng cờ vàng ba sọc đỏ trên tường thành. Như thế, bên trong Cổ Thành chỉ có giao tranh từ đêm 13 tháng Chín đến hết ngày 14 tháng Chín, 1972.
Sát ngoài Cổ Thành, Tiểu Đoàn 2 TQLC cũng tiêu diệt Bộ Chỉ Huy Mặt Trận Quảng Trị của CSBV ở trong hầm rượu cạnh Dinh Tỉnh Trưởng ngày 15 tháng Chín, 1972.
Tóm lại, TQLC đã hoàn thành sứ mạng tái chiếm Thị Xã và Cổ Thành Quảng Trị ngày 15 tháng Chín, 1972. Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn TQLC đã tổ chức lễ dựng cờ chiến thắng cho cả Sư Đoàn lúc 12 giờ 45 phút ngày 16 tháng Chín, 1972.
- Về cách quân đội VNCH đối xử với tù binh Bắc Việt:
Phim Mưa Đỏ đã tuyên truyền dối trá với nhiều chi tiết mà cao điểm là cảnh lính TQLC VNCH đốt sống tù binh.
Về điều này ông Trịnh Hòa Bình đã có nhận xét như sau:
” Cảnh lính VNCH đốt tù binh là không đúng, họ không làm thế đâu. Qua đoạn này người xem có thể nghĩ lính VNCH rất dã man, hung bạo. Thực tế thì họ cũng là người Việt, sống nhân văn.”
Sự thật mà tôi chứng kiến và được biết:
Đơn vị của tôi là Tiểu Đoàn 2 TQLC đã đánh chiếm Bộ Chỉ Huy của CSBV tại khu vực hầm rượu cạnh Dinh Tỉnh Trưởng Quảng Trị sáng ngày 15 tháng Chín, 1972, bắt sống gần 20 bộ đội miền Bắc và tịch thu rất nhiều vũ khí, máy truyền tin, lương khô. Chúng tôi đã nhường một phần thuốc men, băng bông và cả thức ăn để băng bó, chăm sóc vết thương và cho tù binh ăn uống. Đa số các tù binh còn rất trẻ, chỉ trên dưới 20 tuổi, gầy ốm, sợ sệt, lo âu; có lẽ do họ bị nhồi sọ xuyên tạc rằng quân đội VNCH rất dã man, độc ác.
Ngoài ra, Trung đội Trưởng Vũ Duy Hiền thuộc Đại Đội 3/Tiểu Đoàn 3/ Lữ Đoàn 147 TQLC còn cho tôi biết rằng lính của anh đã giúp đỡ một số lính Bắc Việt quá đói phải xin ăn.
Là những người miền Nam, được giáo dục tinh thần nhân đạo từ truyền thống cha ông để lại và các tư tưởng dân chủ tiến bộ Tây Phương, chúng tôi coi trọng sinh mạng và nhân phẩm của con người, dù đó là kẻ thù hay tù binh bị bắt tại mặt trận.
Là cấp chỉ huy trong TQLC, chúng tôi không bao giờ chấp nhận hoặc dung túng việc hành hạ những người đã buông súng vì trái với quân luật và luật pháp VNCH. Trên chiến trường khi giao tranh ác liệt thì phải giết nhau, chỉ vì “bắn chậm thì chết,” nhưng khi đối thủ đã đầu hàng thì được đối xử một cách nhân đạo. Việc ngược đãi tù binh hoàn toàn không phải là chủ trương của chính phủ hay quân đội miền Nam. Hơn nữa, Chính phủ VNCH có chương trình chiêu hồi được phát động từ năm 1963 dưới thời Đệ Nhất Cộng Hòa và được tiếp tục phát triển dưới thời Đệ Nhị Cộng Hòa cho đến năm 1975 với thành quả trên 200,000 hồi chánh viên.
Nhiều tù binh mà đơn vị tôi bắt được từ tuyến Mỹ Chánh cho đến Dinh Tỉnh Trưởng Quảng Trị thuộc các đơn vị như Trung Đoàn 66/SĐ304, Trung Đoàn 101/SĐ325, và các Trung Đoàn 48/SĐ320B, Trung Đoàn Triệu Hải của CSBV là những nhân chứng về cách đối xử nhân đạo của TQLC.
- Kết Luận:
Những chi tiết trong phim Mưa Đỏ là hư cấu, là cố tình xuyên tạc với chủ đích gây căm thù, khinh ghét đối với những người đã phục vụ chế độ VNCH. Hóa ra những lời nói văn vẻ đầy tính hòa hợp, hòa giải dân tộc của giới lãnh đạo Cộng Sản Việt Nam như “đồng bào sống ở nước ngoài là những khúc ruột ngàn dặm” chỉ là đầu môi chót lưỡi, dối trá để mồi chài, lôi kéo những kẻ nhẹ dạ, chưa biết CS là thế nào!
Đã năm mươi năm sau chiến tranh, lẽ ra “phe thắng cuộc” cần tỏ ra cho thế giới thấy họ đã có nếp sống văn minh, hiểu biết, đã tích cực hàn gắn vết thương chung của dân tộc. Ngược lại họ vẫn còn dàn dựng những điều dối trá để nuôi dưỡng hận thù đối với những người miền Nam mà họ đã cầm tù rồi tước đoạt hết tự do, tài sản, xô đẩy phải ly hương.
Người thắng trận thường viết lại lịch sử theo ý họ. Đúng vậy! Nhưng đừng quên còn gần ba triệu người tại hải ngoại và hàng chục triệu người trong nước từng biết quá nhiều về những tội ác của Cộng Sản trong hai mươi năm chiến tranh. Đừng quên rằng sách báo, phim ảnh của miền Nam và các cố vấn Hoa Kỳ hiện vẫn được tìm lại để chứng minh tất cả sự thật mà phe Cộng Sản cố tình bóp méo, xuyên tạc. Có thể nói không sai rằng phía Cộng Sản thường đổ lên đầu đối phương những tội ác mà chính họ quen sử dụng. Họ từng thực hiện điều đó nhiều lần với những người thuộc miền Nam, điển hình như việc chôn sống hàng ngàn đồng bào ở Huế năm Mậu Thân 1968.
Việc phân biệt giữa các sự kiện lịch sử trung thực và các chi tiết hư cấu rất quan trọng vì nó sẽ góp phần xóa đi những định kiến độc hại trong nhận thức của những người ít am tường lịch sử. Bài này được viết ra nhằm cung cấp thông tin chính xác để giúp người đọc, đặc biệt là thế hệ trẻ, nhận thức đúng đắn về quá khứ, tránh những hiểu lầm hoặc những suy nghĩ sai lệch về con người và các lực lượng tham gia trận chiến Việt Nam.
Một cuốn phim giá trị thì ngoài tính nghệ thuật còn phải trung thực. Như thế phim mới tồn tại lâu dài và có thể góp phần giáo dục các thế hệ mai sau về tinh thần công bằng và trách nhiệm với lịch sử dân tộc.
MX Lê Quang Liễn
Ghi chú:
- https://www.youtube.com/watch?v=5GSejEEmS_8
- Tái Chiếm Cổ Thành Quảng-Trị Ngày 16-9-72, Cựu Đại Tá Ngô Văn Định http://s113345672.onlinehome.us/chiensu/cs-taichiem-cothanhQT.htm
Bài viết gốc ngày 18 tháng 9, 2025. Bài được tu chính thêm hình ảnh, vài chi tiết quan trọng và đăng trên diễn đàn của Hội TQLC ngày 28 tháng 9, 2025. Đây là bản được hiệu đính để phổ biến trên các báo.
Similar articles: https://www.toiyeutiengnuoctoi.com/category/kien-thuc/chinh-tri/
