Hội đồng quản trị của công ty Tesla vừa đề nghị một kế hoạch thù lao có khả năng mang lại cho Tổng Giám Đốc Elon Musk 1 ngàn tỷ đôla, một con số kỷ lục trong lịch sử các công ty Hoa Kỳ. Gói thù lao này, được thiết kế để giữ chân ông Musk trong 10 năm tới, phụ thuộc vào việc công ty có đạt được một loạt các mục tiêu đầy tham vọng về tài chính và sản xuất hay không.
Đây không phải là một khoản tiền thưởng thông thường. Kế hoạch này được xem như một nỗ lực nhằm buộc chặt tương lai của ông Musk với Tesla, bảo đảm sự tập trung hoàn toàn của ông vào giai đoạn chuyển đổi quan trọng của công ty, từ một nhà sản xuất xe điện trở thành một thế lực về trí tuệ nhân tạo (AI) và robot.
Các mục tiêu đầy thách thức
Để nhận được toàn bộ gói thù lao, ông Musk phải dẫn dắt Tesla vượt qua những cột mốc phi thường.
- Về giá trị thị trường: Giá trị của Tesla phải bắt đầu bằng việc đạt và duy trì mức hai ngàn tỷ Đôla, và sau đó tăng thêm mỗi 500 tỷ Đôla cho đến khi chạm mốc 6.5 ngàn tỷ Đôla. Các phần thưởng cuối cùng chỉ được trao khi công ty đạt giá trị 8.5 ngàn tỷ Đôla, một con số sẽ biến Tesla thành công ty có giá trị lớn nhất trên thế giới.
- Về sản xuất và công nghệ: Tesla phải giao 20 triệu xe hàng năm, đưa vào hoạt động thương mại một triệu xe taxi tự hành, sản xuất môt triệu robot hình người Optimus, và có 10 triệu người đăng ký sử dụng phần mềm Tự Lái Hoàn Toàn (Full Self-Driving).
- Về tài chính: Lợi tức điều chỉnh trước thuế, lãi vay và khấu hao (EBITDA) phải đạt từ 50 tỷ đến 400 tỷ Đôla trong bốn quý liên tiếp.
Nếu tất cả các mục tiêu này được hoàn thành, cổ phần của ông Musk tại Tesla có thể tăng hơn gấp đôi, từ khoảng 12% hiện nay lên hơn 25%, giúp ông củng cố quyền kiểm soát đối với định hướng tương lai của công ty.
Tại sao có gói thù lao khổng lồ này?
Đối với hội đồng quản trị của Tesla, lý do rất đơn giản: “Tài sản lớn nhất của Tesla là Musk”. Chuyên gia phân tích Dan Ives của Wedbush cho rằng gói thù lao này “rất quan trọng để giữ Musk ở lại vị trí lãnh đạo” trong giai đoạn phát triển có tính quyết định nhất của công ty, khi mà lĩnh vực tự hành và robot đang trở thành trung tâm.
Tuy nhiên, đề nghị này được đưa ra trong bối cảnh hoạt động kinh doanh xe điện cốt lõi của Tesla đang có dấu hiệu chững lại. Trong quý Hai, số lượng xe được giao đã giảm 13% so với cùng kỳ năm trước, doanh thu giảm 12% và lợi nhuận giảm 16%. Cùng lúc đó, các đối thủ cạnh tranh như BYD đang vươn lên mạnh mẽ ở Trung Quốc và các hãng xe châu Âu cũng đang chiếm dần thị phần của Tesla.
Sự sụt giảm này càng làm gia tăng mối lo ngại của các cổ đông về việc ông Musk bị phân tâm bởi các dự án phụ và các hoạt động chính trị. Gần đây, ông đã nhận vai trò lãnh đạo Bộ Hiệu Quả Chính Phủ (DOGE) của Tổng thống Donald Trump, tuyên bố thành lập một chính đảng thứ ba, và có những phát ngôn gây tranh cãi trên mạng xã hội X. Một số cổ đông đã công khai yêu cầu ông Musk cam kết dành ít nhất 40 giờ mỗi tuần cho Tesla.
Những rắc rối pháp lý và quyết định của cổ đông
Kế hoạch thù lao này cũng mang ý nghĩa quan trọng về mặt quản trị công ty. Một tòa án ở Delaware trước đó đã vô hiệu hóa gói thù lao trị giá 56 tỷ Đôla của ông Musk vào tháng Một năm 2024, với lý do hội đồng quản trị đã không thực thi đủ sự độc lập khi phê duyệt nó.
Giờ đây, các cổ đông của Tesla lại một lần nữa phải đối mặt với một câu hỏi quen thuộc: Họ sẵn sàng chấp nhận bao nhiêu sự xáo trộn để đổi lấy tiềm năng tăng trưởng? Họ từ lâu đã chấp nhận sự biến động, những vấn đề về quản trị và sự phân tâm của ông Musk miễn là giá trị của Tesla tiếp tục tăng.
Các cổ đông sẽ bỏ phiếu về kế hoạch này vào ngày 6/11. Nếu được thông qua, đây sẽ là kế hoạch thù lao lớn nhất trong lịch sử các công ty và là một canh bạc có rủi ro cao, đặt cược rằng chương tiếp theo của Tesla có thể biện minh cho một giải thưởng trị giá một ngàn tỷ Mỹ kim.
Nguồn: CNBC News
