Chánh văn phòng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, ông Andriy Yermak, đã chính thức từ chức vào thứ Sáu. Quyết định này được đưa ra chỉ vài giờ sau khi các điều tra viên thuộc cơ quan chống tham nhũng thực hiện cuộc lục soát tại căn nhà riêng của ông.
Tại sao chuyện này lại quan trọng?
Đây không chỉ là một sự thay đổi nhân sự bình thường, mà là một “cơn địa chấn” chính trị đối với quốc gia đang bị chiến tranh tàn phá này. Để hiểu rõ mức độ nghiêm trọng, chúng ta cần nhìn vào vai trò của ông Yermak:
- Quyền lực tối thượng: Ông Yermak được xem là nhân vật quyền lực thứ hai tại Ukraine, chỉ đứng sau Tổng thống Zelensky. Ông nắm giữ ảnh hưởng to lớn đối với chính trị nội bộ, các vấn đề quân sự và chính sách đối ngoại.
- Thời điểm nhạy cảm: Sự ra đi của ông diễn ra trong bối cảnh chính quyền của Tổng thống Trump đang ráo riết thúc đẩy các nỗ lực ngoại giao để chấm dứt chiến tranh.
Một viên chức Ukraine đã thốt lên: “Đây là một cơn bão táp hoàn hảo (perfect storm). Hiện tại có rất nhiều sự không chắc chắn.”
Bối cảnh: Cáo buộc tham nhũng
Điều đáng ngạc nhiên là đơn từ chức của ông Yermak được đưa ra chỉ một ngày trước khi ông dự kiến lên đường sang Tiểu bang Florida (Hoa Kỳ). Theo kế hoạch, ông sẽ đến Miami để thương thảo với đội ngũ của Tổng thống Trump về kế hoạch hòa bình.
Nguyên nhân sâu xa:
Ông Yermak đã trở thành tâm điểm của một vụ bê bối tham nhũng lớn liên quan đến việc biển thủ trong ngành năng lượng. Mặc dù tên của ông chưa chính thức bị nêu trong các cáo buộc trực tiếp, nhưng phe đối lập đã yêu cầu ông từ chức từ nhiều tuần nay.
- Trước đó, Tổng thống Zelensky đã bênh vực ông Yermak và từ chối các lời kêu gọi sa thải ông.
- Tuy nhiên, áp lực đã lên đến đỉnh điểm sau cuộc lục soát của cơ quan chức năng.
Trong một cuộc phỏng vấn với Axios vào thứ Ba tuần trước, ông Yermak vẫn mạnh mẽ bảo vệ thành tích chống tham nhũng của chính quyền và khẳng định trọng tâm của ông là chấm dứt chiến tranh, đồng thời cảnh báo không nên “chính trị hóa” các cuộc điều tra.
Ảnh hưởng đến tiến trình hòa bình
Sự việc này đặt ra nhiều câu hỏi về vị thế thương thảo của Ukraine. Một viên chức Hoa Kỳ lo ngại rằng vụ bê bối có thể làm suy yếu tiếng nói của Kyiv khi đối diện với Nga.
Chi tiết về các cuộc thương thảo:
- Ông Yermak là người đứng đầu phái đoàn Ukraine trong các cuộc đàm phán về thỏa thuận hòa bình với Nga.
- Cuối tuần trước, ông đã dẫn đầu các cuộc thảo luận tại Geneva với phái đoàn Hoa Kỳ do Ngoại trưởng Marco Rubio đứng đầu.
- Kết quả: Các cuộc thảo luận này đã dẫn đến việc thay đổi kế hoạch hòa bình 28 điểm của Tổng thống Trump thành một kế hoạch mới gồm 19 điểm, mà phía Ukraine cảm thấy phản ảnh tốt hơn quyền lợi của họ.
Lẽ ra, ông Yermak sẽ đến Miami cuối tuần này cùng các cố vấn của ông Zelensky để chốt lại sự hiểu biết chung với các đặc phái viên của ông Trump là Steve Witkoff và Jared Kushner, trước khi hai người này đến Moscow gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Phản ứng của Tổng thống Zelensky
Tổng thống Zelensky đã chấp nhận đơn từ chức và thông báo sẽ bổ nhiệm tân chánh văn phòng trong những ngày tới. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đoàn kết trong một đoạn video phát đi sau đó:
“Nga thực sự muốn Ukraine phạm sai lầm. Sẽ không có sai lầm nào về phía chúng ta. Chúng ta không có quyền giảm bớt áp lực. Chúng ta không có quyền rút lui hay cãi vã lẫn nhau. Nếu mất đi sự đoàn kết, chúng ta có nguy cơ mất tất cả.”
Dù ông Yermak từ chức, các viên chức Ukraine khẳng định rằng lập trường của quốc gia về việc chấm dứt chiến tranh sẽ không thay đổi, vì điều đó đã được Tổng thống Zelensky quyết định. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng các cuộc thương thảo đang rơi vào tình trạng xáo trộn tạm thời.
Nguồn: BBC News
